جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از چالش‌های اساسی در حوزه‌های عمومی که به یک مسئلۀ مهم در اقتصاد سیاسی جدید تبدیل شده، پی‌گیری نفع شخصی مادی از سوی افراد و نادیده ‌گرفتن منافع عمومی است. این موضوع، به پیدایش نظریۀ انتخاب عمومی در اقتصاد نئوکلاسیک منجر شده که با مبانی و اهداف اقتصاد اسلامی ناسازگار است. این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی، مبانی نظریۀ انتخاب عمومی در اقتصاد اسلامی را به دو دستۀ نظری و کاربردی تقسیم کرده و با اتکا بر مبانی مزبور، مفهوم و کارکرد نظریۀ انتخاب عمومی در اقتصاد اسلامی را متفاوت از رویکرد نئوکلاسیکی آن می‌داند. مبانی نظری و کاربردی نظریۀ انتخاب عمومی اسلامی نشان می‌دهد که دایرة نفع شخصی به‌عنوان انگیزة اصلی انتخاب انسان، شامل منافع معنوی و اخروی نیز می‌شود که تنها با عقلانیت تکامل‌یافته، قابل درک و پی‌گیری است. مفهوم اسلامی انتخاب عمومی، چالش اصلی این نظریه را که تعارض منافع شخصی با منافع عمومی و در نهایت نادیده انگاشتن منافع عمومی باشد، از طریق گسترش دایرۀ شمول منافع شخصی برطرف کرده و زمینه را برای دسترسی به اهداف اقتصادی اسلام ازجمله عدالت اجتماعی فراهم می‌کند.

دسترسی مسلمانان به مواد غذایی حلال یک ضرورت فرهنگی و اقتصادیِ اجتناب‌ناپذیر است. با توجه به این‌که امروزه تجارت بین‌المللی جزئی از امنیت غذایی به حساب می‌آید، امنیت غذایی مسلمانان در گرو تجارت بین‌المللیِ اسلامیِ مواد غذایی است. این نوع تجارت، رابطة پیشینی و پسینی با همگرایی جهان اسلام دارد. از یک‌سو، ضرورت تجارت مواد غذایی بین کشورهای اسلامی نیازمند همگرایی است و از سوی دیگر، گسترش این نوع تجارت به عنوان یک الگو، به همگرایی بیشتر مسلمان‌ها در زمینه‌های اقتصادی و غیراقتصادی دیگر منتهی می‌شود. اهمیت مواد غذایی حلال برای مسلمان‌ها به حدی است که می‌تواند به عنوان بخشی از هویت فرهنگی آن‌ها و کانون همگرایی تلقی شود.