جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زکات در آیۀ 103 سورۀ توبه واجب شد و مصارف آن نیز در آیۀ 60 سورۀ توبه بیان شده است. ولی قرآن سخنی در بارۀ متعلقات زکات بیان نکرده و بنابر روایات وارده، تعیین متعلقات زکات توسط پیامبر انجام شده است. این متن در مقام پاسخگویی به این سوال است که آیا پیامبر در مقام تعیین متعلقات زکات، به عنوان یک مالیات عرفی بوده و یا مالیاتی شرعی بوده است؟ منظور از مالیات عرفی، منبع درآمدی ثابت برای دولت بوده تا هزینه های انجام تعهدات خود را بپردازد. پایه های این نوع مالیات ها، قابلیت تغییر در طول زمان را داشته و بر اساس مصلحت عمومی در مورد اصل، کیفیت و نرخ آن تصمیم گیری می شود. و منظور از مالیات شرعی، مالیاتی است که از طرف خداوند تعیین شده است و ثابت بوده و برای هر زمان و مکانی جاری است. روش بررسی، تحلیلی ـ توصیفی و تحلیل محتوا بوده است. نتایج به دست آمده بیان می کند که زکات امری تعبدی نبوده و مناطات آن قابل کشف است. بر این اساس با تکیه بر 9 دلیل، تلقی مالیات از زکات نتیجه گرفته شده است.

امکان نظام اقتصادی مبتنی بر قرآن کریم از مباحثی است که ذهن برخی از محققان را به خود مشغول داشته است. بر این اساس این نوشتار به بررسی پاسخ سه مسئله نظام سازی قرآنی، وجود و عدم نظام اقتصادی در قرآن و در نهایت امکان نظام سازی مبتنی بر قرآن پرداخته است. برای دستیابی به پاسخ پرسش‌های یادشده از روش استنطاق شهید صدر و روش تحلیل محتوا بهره برده شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که امکان تبیین نظام اقتصادی بر اساس تعاریف مرسوم در مباحث اقتصادی در قرآن کریم وجود ندارد. همچنین گرچه در برخی موارد، قرآن کریم به مباحث مکتب اقتصادی ورود کرده است اما به تبیین همه جانبه آن نیز پرداخته نشده است. با این وجود می‌توان با اتکاء بر قرآن و سنت به ارائه یک مکتب اقتصادی دست زد. امکان نظام اقتصادی مبتنی بر قرآن کریم از مباحثی است که ذهن برخی از محققان را به خود مشغول داشته است. بر این اساس این نوشتار به بررسی پاسخ سه مسئله نظام سازی قرآنی، وجود و عدم نظام اقتصادی در قرآن و در نهایت امکان نظام سازی مبتنی بر قرآن پرداخته است. برای دستیابی به پاسخ پرسش‌های یادشده از روش استنطاق شهید صدر و روش تحلیل محتوا بهره برده شده است.