جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ازسویی منابع مختلف عرفانی - تاریخی، به بایزید اکبر و اصغر اشاره می‌کنند و ازسوی‌دیگر، تناقض‌های متعدد در حیات و وفات بایزید وجود دارد؛ دو عامل فوق سبب دشواری شناخت این عارف بزرگ می‌گردد؛ پژوهش پیش‌رو، کوششی برای رفع دشواری‌ها و تناقضات فوق است و ازآنجاکه این موارد چالشی جدی برای مطالعات بایزیدشناسی است، پرداختن به آن ضروری است. پژوهش حاضر، به شیوۀ توصیفی _ تحلیلی انجام شده است. گروهی او را مجرد و عده‌ای متأهل می‌دانند، برخی او را سقای امام جعفر صادق(ع) و گروهی این تواتر تاریخی را غیرمحتمل می‌دانند و...؛ ازآنجایی‌که یک فرد همزمان نمی‌تواند حائز شرایط فوق باشد و برای حل مشکلات ناشی از این تناقض‌ها، توجه به منابع تاریخی – عرفانی ضروری است و احتمالاً بایزید بسطامی در تاریخ عرفان بیش از یک نفر است. نظریۀ تجلی انوار در این‌باره می‌تواند روشنگر باشد. تاریخ وفات بایزید اکبر، حدود سال(180ق) و سال (261ق) یا (234ق) مربوط به وفات بایزید اصغر است. هر یک از محققان، بدون توجه به اشارات تاریخی، از یکی از این تاریخ‌ها دفاع ‌کرده و بر اشکالات و ابهامات افزوده‎اند.