جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دانش لغت و علم صرف از جمله مهم‌ترین علوم تأثیرگذار بر معنا و ترجمه قرآن است. نزدیکی دو زبان فارسی و عربی سبب شده است برخی واژگان در هر دو زبان به کار روند اما معنای متفاوتی داشته باشند. همچنین کلمات عربی به شدت تغییرپذیرند و علم صرف متکفل بررسی این تغییرات است. این تغییرها در کلمات معتل و مهموز از قواعد ویژه­ای پیروی می­کنند و عدم دقت مترجمان در شناخت و کاربرد این قواعد سبب می­شود گاهی این واژگان با کلمات دیگر اشتباه گرفته شوند و در نتیجه ترجمه اشتباهی به مخاطب ارائه شود. این مقاله با روش تحلیلی – توصیفی کاربست علم لغت و صرف را در حدود 15 آیه قرآن بررسی کرده و نمونه­هایی از لغزش­های مترجمان را نشان داده و راه حل پرهیز از خطای در ترجمه را یاد آور شده است. مسئله پژوهش حاضر عبارت است از این­که کاربست دانش لغت و علم صرف و اهمیت آن در ترجمه قرآن چیست؟ مهم‌ترین یافته‌ی تحقیق در زمینه علم لغت اثبات اصل «عدم اعتماد به معانی اولیه ذهنی» است. اهمیت این اصل در 9 آیه قرآن نشان داده شده؛ در زمینه علم صرف نیز «دقت در صیغه صحیح افعال» و «دقت در ریشه‌یابی صحیح واژگان» مهم‌ترین یافته‌ی پژوهش است. این دو اصل در 4 نمونه قرآنی تطبیق شده و لغزش­های مترجمان در عدم توجه به این دو اصل نمایان و ترجمه صحیح مشخص شده است.

کلید انسان­­ شناسی یکی از مباحث مهم هر مکتب و از جمله اسلام است. انسان ­­شناسیِ مصطلح در غرب، با شناخت انسان در فرهنگ دینی متفاوت است. انسان ­­شناسی در متون دینی به معنای خود­شناسی است. انسان ­­شناسی از جهت روش شناخت، چهار نوع است: تجربی، شهودی، فلسفی و دینی. مقاله حاضر برای شناخت انسان، روش دینی را برگزیده و با روش توصیفی - تحلیلی و از نوع کتابخانه ­ای به این سؤال پاسخ می­ دهد که انسان ­­شناسی در آیینه قرآن چگونه است؟ یکی از ویژگی‌های اساسی روش دینی، جامعیت شناخت انسان است. همه ابعاد و ویژگی ­های انسان را در یک مقاله نمی ­توان معرفی کرد و این نوشتار به بررسی مهم ­ترین ارکان انسان‌­شناسی از منظر قرآن پرداخته است. دستاوردهای نگارش کنونی این است که انسان، دو بُعدی آفریده شده و بُعد روحانی او از بُعد جسمانی‌اش مهم ­تر است و محدود کردن انسان به نیازهای مادی، ظلم به انسان است. مقام خلافت الهی، بارزترین مقام انسان است و جانشینی انسان از سوی خدا منحصر به حضرت آدم نیست. ستایش ­های خدا از انسان، ناظر به فطرت ‏گرایی انسان و نکوهش های الهی درباره انسان و ناظر به طبیعت ‏گرایی انسان است. کرامت انسان مربوط به خصوصیات ذاتی اوست. حق حیات از مهم ­ترین حقوق انسان است که دارای دو نوع مادی و معنوی است. نهایتاً زندگی انسان به دنیا محدود نمی‌شود و آخرت بازتاب زندگی دنیایی انسان است.

‫«نگاهی به حشر و معاد از منظر قرآن با تأکید بر تفسیر المیزان» موضوع این پژوهش است که با مبنای قرآنی نگاشته شده است. با دقت در قرآن درمی یابیم همه شبهات منکران معاد عدم العلم به معاد است نه علم به عدم آن. با وجود استبعاد و استنکار منکران معاد، حکمت خدا و عدل الهی در کنار قدرت و علم نامتناهی او ضرورت معاد را اثبات می نماید. از اولین مراحل قیامت حشر موجودات است، بر اساس آیه «وَ حَشَرْناهُمْ فَلَمْ نُغادِرْ مِنْهُمْ أَحَداً» تک تک افراد انسان و طبق آیه «يا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ أَ لَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آياتي‏ وَ يُنْذِرُونَكُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا» همه افراد جن با بروز قیامت برانگیخته می شوند ولی حشر حیوانات، جمادات و نباتات مورد اختلاف است. از آن جهت که برخی آیات مانند «إِنَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعيدُه» اعاده و بازگشت همه هستی را به خدا می داند و ظاهرِ بازگشت، پس از برچیده شدن نظام کنونی حاکم بر دنیاست؛ بُعدی در حشر همه موجودات از حیث وجودی نمی ماند. به طور عادی سالیان سال از مرگ دنیوی موجودات تا محشر می گذرد، موجودات از مرگ دنیوی خود تا آغاز قیامت و برپایی صحنه محشر در عالم برزخ هستند. مراد ازعالم برزخ، عالم پس از دنیا و قبل از قیامت است و گاهی از آن به عالم قبر تعبیر می شود. در هنگام وقوع قیامت؛ نظام کنونی با حفظ تمام هویت خود به نظام اخروی تبدیل می گردد. به عبارتی با نفخ صور اول همگان می میرند و نظام کنونی از بین می رود و با نفخ صور دوم همگان زنده می شوند و در میان دو نفخه نظام کنونی به نظام اخروی تبدیل می گردد. در آن نظام جدید همه موجودات به لحاظ حقیقت و هویت، عینِ موجود دنیوی خویش و به لحاظ بدن و قالب، مثل موجود دنیوی خود هستند. چون همه چیز به سوی خدا باز می گردد، باید عامل وحدت موجود دنیوی با موجود اخروی در همه موجودات وجود داشته باشد. ظاهراً عامل وحدت «وجه الله» و تجلّی خدا در موجودات است «فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ» و این تجلّی خداست که در همه حال حتی با برچیده شدن نظام کنونی ثابت است « كُلُّ شَيْ‏ءٍ هالِكٌ إِلاَّ وَجْهَهُ». واژگان کلیدی : انسان، حشر، معاد، وجه الله، شهادت، قبر، قیامت، روح، بدن، تبدیل