جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از اتفاقاتی که همزمان با تشکیل حکومت صفوی در جامعه ایران رخ داد، پیدایش مفهوم حاکمیت شیعی بود. در این دوران، مذهب تشیع مهمترین بنمایه در شکل‌دهی به هویت ایرانی قلمداد شد؛ که نمود تصویری آن را در هنر و تصویرسازی نگارهای آنزمان میتوان مشاهده کرد. هدف این پژوهش، تحلیل چگونگی تطور بنمایههای هویتی و تبدیل برخی از آنها به نماد و نقشمایه در روایت تصویری "کشتی نجات" اثر میرزاعلی است. روش تحقیق بر مبنای ماهیت، توصیفی– تحلیلی است و شیوۀ گرد‌آوری اطلاعات، کتابخانهای است. این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است که: سیر تطور بنمایه‌ها و تبدیل آنها به نماد و نقشمایه در نگارۀ کشتی شیعه چگونه است؟ و در ادامه، پیوند آن با عناصر حماسی متن ادبی شاهنامه چیست؟ نتایج حاصل از پژوهش گویای آن است که: در دورۀ مذکور مذهب تشیع، مهم‌ترین بنمایۀ شکلدهنده و انسجام‌بخش هویتِ جمعی ایرانیان قلمداد میشود و این عامل در ادبیات و هنر و بالاخص در تصویرسازی و کتابآرایی نسخ مصور آنزمان در قالب نقشمایهها و نمادها، ظهور و بروز کرده و منجر به مشروعیت بخشی به حکومت صفوی شده است. این مشروعیت از طریق ارجاع کهن الگویی و برقراری پیوند میان عناصر متن حماسی و دینی، حاصل شد.