جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خداوند سبحان جهت تبیین قرآن مبین، همزمان با نزول آن، مهم­ترین و دقیق­ترین روش­های فهم آن را نیز بیان­فرمودند. در آیات 7 آل­عمران، 44 نحل، 59 نساء به این حقیقت اشاره­شده­است. از زیباترین و نغزترین اسلوب های قرآن در راستای تذکر و تفکر مخاطب، تمثیل­های قرآن است که با توجه به محتوای این تمثیل­ها، بررسی روش­های فهم عرفانی آن­ها برای برخی از مفسرین مهم و قابل­توجه بوده­است. آیه نور به­جهت محتوای سراسر تمثیلی از عمیق­ترین مثل­های قرآنى است که تبیین این آیه از منظر تفاسیر عرفانی، موجب فهم تمثیل­های آیه می­گردد. لذا در این پژوهش فهم تمثیل آیه نور از نگاه تفاسیر عرفانی بررسی­خواهدشد تا صحیح­ترین فهم­ها از تمثیل های این آیه از منظر عارفان قرآن، تبیین­گردد که به­واسطه این مهم، فهم­های ناصواب نیز مشخص­خواهندشد. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی ارائه­شده­است جهت نیل به این هدف از روش­های کتابخانه­ای، فیش­برداری و تحلیل اطلاعات نیز استفاده­شده­است تا مطالعه دقیقی بر روی این مسئله انجام­پذیرد. و دستاورد این تحقیق عبارتند از: کلمه نور در کتب آسمانی به­ویژه در قرآن کریم با قرابت­ها و اضافات مختلف بسیار ذکرشده­است که همه آن­ها به خداوند سبحان برمی­گردد.

یکی از مسائل بنیادین در انسجام احساسات درونی در تربیت، اعتدال بخشی به نیازهای غریزی انسان است که روانشناسان و اندیشمندان حوزه­ی تربیت روش­ ها و راه‌کارهای مختلفی را برای موفقیت در آن به کار بسته­ اند. یکی از نکات مهم جهت دستیابی به آن، خویشتن­ بانی در این حوزه است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با روش توصیفی- تحلیلی در جهت ارائه نقش تربیتی خویشتن ­بانی در اعتدال بخشی به نیازهای غریزی انسان از منظر قرآن و حدیث بپردازد تا انسانی کامل با مؤلفه‌های تربیتی درست فراروی انسان ­های دیگر معرفی نماید. خویشتن­ بانی مفهومی پیشا­دینی است که تمام ابعاد و وجوهات انسان را از سطح انسانی تا سطح الهی تحت تأثیر قرار می ­دهد و هدایت گر انسان از جهان دانی به عالم عالی است. دستاورد این نوشتار این است که خویشتن ­بانی راهبرد محوری در حفظ تعادل غرائزی است که خداوند آن را مقدمه ای برای شکوفایی فطرت خدا جوی انسان قرار داده است.

یکی از مسائلی که در دین اسلام و مسیحیت مطرح است بحث نجات است که از مسائل اساسی این ادیان می باشد. شبهه ای بین اسلام و مسیحیت بوجود آمده اینست که در قرآن کریم طبق برخی آیات (1-2فتح.55غافر) یکی از منجیان و نجات دهندگان پیامبر اکرم(ص) است ولی ایشان نمی تواند منجی باشد چون خود ایشان فرمودند که نیاز به نجات دارند ولی حضرت مسیح با اینکه از روح خداست بدون هیچ گناهی در زمین مرتکب نشده و همچنین زندگی خود را نیز فدای بشریت کرد. در جواب این شبهه باید گفت که چند مساله قابل طرح است: مساله اول اینکه آیاتی که در مورد آن بحث شده است آیا نگاهی به تفسیر آیات نموده شده؟ مساله دوم اینکه مسیحی که در کتاب مقدس آمده است چه کسی است؟ مساله سوم اینکه منظور از فدا که سوال کننده گفتند خود نیز نیاز به تحقیق و بررسی دارد. مساله اول: علامه طباطبائی (رحمه الله) می فرماید: باید توجه داشت که مراد از مغفرت معنای معروفش که ترک عذاب در مقابل مخالفت با نامبرده نیست چون ذنب در لغت آنطور که از موارد استعمال آن استفاده می شود عبارت است از عملی که آثار و تبعات بدی دارد حال هر چه باشد و مغفرت هم در لغت به معنی پرده افکندن بر روی هر چیز است. مساله دوم: در انجیل دو تصویر از مسیح ترسیم شده است: یک تصویر اینکه بی تردید مسیح یک انسان است اگر چه او بواسطه اقتداری که سخن گفتن داشت و قدرت معجزه آسایش و پیشگویی هایی که محقق می ساخت اعطای روح اعلام دوستی با خدای واحد تولدش از باکره از دیگر انسان ها متمایز بود. و تصویر دیگر اینکه یک معلم یهودی، یک نجار دوره گرد، پسر مریم همراه با برادران و خواهران که به هر صورت یک انسان است. و یک تصویر در عهد عتیق نیز می باشد که او را موجودی می داند که بزرگترین مشخصه اش خدا ترسی پسر بنده خداست نه خدا، روح خدا بر او قرار خواهد گرفت. مساله سوم: در مورد فدا چند نظریه مطرح شده است: 1- انسان بالفطره گنه کار است و این گناه نتیجه سقوط آدم از عرش به فرش است. «زیرا آدم و حوّا به وسوسه شیطان گرفتار شدند و از درخت ممنوعه معرفت نیک و بد خوردند»(سفر پیدایش 2 : 3) که گناه انسان را مربوط به آدم می داند که هیچ راه برای بخشش و توبه نمی بیند. 2- انسان بالفطره گنه کار نیست بلکه گناه بواسطه یا خود شخص انجام می شود یا بوسیله ی وسوسه ی شیطان انسی و جنی. که در آموزه های اسلامی آمده است هرگز گناه شخص خطاکار موجب عقوبت دیگران نمی شود مگر آنکه دیگران هم از خطای او سهمی داشته باشند که در اینجا در واقع به جرم گناه خود مجازات می شوند. و خداوند در اسلام نه تنها با توبه واقعی گناهکار را می بخشد بلکه به او قدرت و رحمت عنایت می کند «از خداوند طلب آمرزش کنید و بدرگاهش توبه نمائید تا از آسمان بر شما رحمت فراوان نازل گرداند و بر قدرت و توانایی شما بیفزاید»(سوره هود، آیه 56)

گزاره‌های اخلاقی از دیرباز ذهن اندیشمندان دینی را متوجّه این مطلب کرد که چه اشتراک و افتراقی در متون مقدس وجود دارد تا بتوان از ظرفیت آن در جهت برقراری روابط بین‌الادیانی استفاده کرد. این مسئله باعث شد تا برخی گزاره‌های اخلاقی جنبه نظری پیدا کند و اظهارنظرهای گوناگون در این حوزه مطرح شود. در نوشتار پیش رو گزاره‌های اخلاقی مربوط به «ازدواج، خانواده و طلاق» از دیدگاه اسلام، مسیحیت و یهودیت بررسی شده است. مهم‌ترین دستاورد این مقایسه این است که تنها راه دست‌یابی به رفع نیازهای جنسی و عاطفی، ازدواج و تشکیل خانواده است، با این تفاوت اساسی که قرآن، رهبانیت و تجرد را مذموم و زمینه‌ساز گناه شمرده، و ازدواج را عامل تکامل و تقرب الاهی می‌داند. در حالی که در کتب مقدس تورات و انجیل ازدواج مقدس شمرده شده، ولی انجیل تجرد را پسندیده‌تر قلمداد می‌کند. طلاق نیز بین تمام شرایع آسمانی مبغوض محسوب شده و فقط در اجرای برخی از احکام آن تفاوت دیده می‌شود.

«احسان» یکی از مفاهیم ارزشمند اخلاقی است که در تعالیم دین مبین اسلام و ادیان پیشین تأکید جدی و اساسی بر آن شده است. با توجه به متون کتب مقدس می‌توان گفت هدف غایی ادیان ‌‌الاهی، بسط و گسترش نیکوکاری است. در قرآن و کتب عهدین، آیات و تعالیم ارزشمندی ذکر شده است که عمل به هر یک از آنها می‌تواند انسان را به سرمنزل مقصود راهنمایی کند و مقدمات تقرب وی را به درگاه خداوندی بیش از پیش هموار سازد. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی‌تحلیلی و با هدف تطبیق دیدگاه قرآن و کتب عهدین دربارۀ مصادیق «احسان» صورت گرفته است. در نتیجه با توجه به آیات قرآن و تعالیم عهدین، می‌توان تصویری روشن از جایگاه واقعی تعالیم قرآنی در نهادینه‌سازی آموزه‌های اخلاقی و تأثیر بیشتر آن بر تعالیم عهدین ارائه کرد. نتایج بررسی تطبیقی نشان می‌دهد مصادیق «احسان» در قرآن و کتب عهدین شامل زکات، صدقه، انفاق، اطعام نیازمندان و محبّت است که می‌تواند به گروه‌های مختلف جامعه اختصاص یابد؛ اما تفاوتشان در این است که در قرآن نسبت به کتب عهدین، احسان تنوع بیشتری دارد و بر آن تأکید بیشتری شده است.

خدمت‌رسانی به هم‌نوعان یکی از صفات اخلاقی در همه جوامع بشری و ادیان آسمانی است که ریشه در فطرت انسان‌ها دارد. بیان ویژگی‌های اعتقادی- اخلاقی این گروه از انسان‌های خدمت‌رسان و شریف می‌تواند دیگران را ترغیب نماید تا به این گروه بپیوندند. هدف این نوشتار تبیین این ویژگی‌ها از منظر قرآن و حدیث و عهدین (تورات و انجیل) است. منابع اسلامی و هم چنین برخی از آموزه‌های عهدین، مولفه‌ها و اوصاف مومنان خدمت‌رسان را معرفی کرده است. سوال تحقیق این است که: اوصاف اعتقادی و اخلاقی خدمت‌رسانان از نگاه آموزه‌های دینی چیست؟ در همین راستا این نوشتار در پی آن است تا با یک مطالعه تطبیقی، نقبی به مقوله اوصاف خدمت‌رسانان در آموزه‌های دینی زده تا جایگاه و مقام آنان را بهتر بشناساند. از این‌رو این تحقیق با استفاده از روش تحلیلی و کتابخانه‌ای به تبیین هریک از اوصاف خدمت‌رسانان پرداخته است تا گامی درجهت بسط و گسترش این ویژگی‌ها در سطح جامعه برداشته باشد.

از تعالیم روح بخش دین مبین اسلام وادیان آسمانی دیگر (مسحیت و یهودیت) چنین برداشت می‌شود که هرگز با فردگرایی و بی‌توجهی به دیگران موافق و همراه نبوده و محیط مساعد اجتماع را، شرط لازم برای دست‌یابی به کمال دانسته است. این شرط میسر نمی‌شود جز در لوای خصیصه مهم همدلی و همزبانی و آن هم برمبنای اصول اعتقادی، بنیادی و اخلاقی. این تحقیق تحت عنوان «مبانی کلامی و اخلاقی همدلی و همزبانی از نگاه آموزه‌های قرآن کریم و عهدین» و با هدف بررسی مبانی کلامی و اخلاقی آن انجام گرفته است. سوال اصلی تحقیق این است که مبانی نزدیک یا مشترک کلامی و اخلاقی همدلی و همزبانی در قرآن و عهدین کدامند؟ روش تحقیق در این مقاله کتابخانه‌ای ـ تحلیلی است. بررسی منابع اصلی و مرتبط با مساله تحقیق نشان می‌دهد که از جمله مهم‌ترین مبانی کلامی در قرآن کریم و عهدین عبارتند از: ایمان‌گرایی، خدامحوری، وحدت در عقیده و هدف، رهبری واحد، تفاهم بیانی و زبانی. و از مهم‌ترین مبانی اخلاقی می‌توان به: نیت خیر، تقوا، حسن خلق، احساس مسئولیت، نوع‌دوستی، و سرانجام عدالت‌محوری و انصاف اشاره کرد.

این کتاب با توجه به شباهت‌های بسیار اسلام و یهودیت در احکام شریعت، به مقایسه و تطبيق مجازات‌ها در قرآن و عهد عتیق اشاره دارد. مؤلف این اثر را با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به منابع مقدس دو دین اسلام و یهودیت و دیگر منابع مرتبط انجام داده است. کتاب حاضر به پنج بخش تقسیم می‌شود و هر بخش نیز چند فصل دارد. بخش 1: در سه فصل منابع شناخت هر دو دین را معرفی و مقایسه کرده است. در بخش 2: طی چهار فصل به مباحث واژه‌شناسی پرداخته شده و در ادامه به اهداف مجازات‌ها در متون مقدس هر دو دین اشاره شده است. در بخش 3: که پنج فصل دارد، مجازات‌های مقرر در عهد عتیق را به تفصیل شرح داده است. در بخش 4: نیز مجازات‌های مندرج در قرآن با ارائة آیاتی در ضمن چهار فصل آمده است. سرانجام در بخش 5: هر یک از مجازات‌های مذکور در یهودیت و اسلام در چهار فصل مقایسه شده است.

پایان‌نامه حاضر تحتعنون "تحلیل قراءاتتابعین" در مجموع از چهار فصل تشکیل شده استکه اجمالا به موضوعاتاین فصول اشاره میشود.در فصل اول از موضوعاتکلی چون تعریفقرائتو تابعین بحثمیشود همچنین در این فصل به انواع قرائتو ضابطه قرائتصحیح از نظرگاه اهل سنتو اهل بیت(ع) پرداخته شده استو سپساز مراحل پیدایشقرائتسخن خواهیم گفت .در فصل دوم، وجوه اختلافقرائتاحصاء و به زندگانی ده تن از تابعین و قرائتآنها پرداخته شده است .در این فصل سعی شده استکه تمامی اختلافمنسوببه تابعین مورد نظر را از کتبمتعدد و مختلفاستخراج نموده و به ذکر نمونه‌هایی از قرائت‌آنها اکتفا شده است .در فصل سوم به عوامل اختلافقراءاتاشاره و سپسبه عوامل اختلافقرائتدر قراءاتتابعین پرداخته شده است .در فصل چهارم جهتاثباتقرائتواحد، به موضوعاتی چون تواتر قراءاتو دلایل معتقدین به آن و عدم تواتر قراءاتو ادله موافقان با عدم تواتر، بررسی روایات"اخرفسبعه" و قرائتعاصم و نیز روایاتی که مبین قرائتواحد است ، اشاره شده است .

چکیده: سابقه و هدف: در آیات و روایات، از توکل به خدا، به بهترین تکیه گاه و وسیله رهایی از رنج و اضطراب یاد شده است. هدف اساسی این تحقیق، بررسی رابطه ی بین توکل به خدا، کیفیت زندگی و امید به زندگی است. مواد وروش ها: روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. از بین جامعه ی آماری، تعداد 210 نفر از معلمان آموزش و پرورش ناحیه یک ساری از طریق نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های توکل به خدا، امید به زندگی و کیفیت زندگی استفاده شد.. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین توکل به خدا و کیفیت زندگی، توکل به خدا و امید به زندگی و همچنین کیفیت زندگی و امید به زندگی نزد معلمان ارتباط معنی داری وجود دارد. بین میزان توکل به خدا در نزد معلمان زن و مرد تفاوت معنی دار وجود دارد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، بین باورها، نگرش، عقاید و هویت مذهبی افراد با کیفیت زندگی و امید به زندگی آن ها رابطه معنادار و مثبت وجود دارد.