جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

درباره باورهای مذهبی مادی‌ها، دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده است. برخی اینان را پیرو کیش زرتشتی می‌دانند و گروهی دیگر، نظری مخالف آن دارند. اینکه گروه‌های مختلف مادی، آیا از دینی یکسان برخوردار بوده‌اند و اینکه این دین، چه صفاتی داشته و تا چه حد به دین ایرانی زرتشتی یا به باورهای مشترک و رایج جمعیت‌های میان‌رودانی نزدیک بوده، موضوعی است که در این پژوهش بررسی می‌شود. برخلاف برخی از دیدگاه‌ها که بر تأثیر جهان‌بینی میان‌رودان بر نگرش ایرانی‌تباران ساکن مناطق غربی فلات ایران پافشاری می‌کنند، در پژوهش پیش رو دیده شد که چه بر مبنای محتوای منابع مکتوب دست اول که سندهای میان‌رودانی هستند و چه پیرو گزارش‌های یونانی‌زبان که منابع دست دوم محسوب می‌شوند و چه بر اساس برخی عناصر فرهنگی خود مادی‌ها (مانند نام‌های فردی)، دین غالب این گروه جمعیتی ایرانی‌تبار، از یک سو، علائمی از نزدیکی به دین زرتشتی را نشان می‌دهد و از سوی دیگر، تفاوت‌هایی آشکار با باورهای میان‌رودانی را بیان می‌کند. اینکه ذهنیت مذهبی بخشی از مادی‌ها، در ضدیت کامل با فرهنگ دینی حاکم بر میان‌رودان بوده است، بنیاد نوشته کنونی را تشکیل می‌دهد

شیوه تدفین زرتشتیان، شیوه‌ای خاص و متفاوت با دیگر مذاهب است که از نظر راهبردی و هدف در بیشتر ادوار و مکان‌های مختلف جغرافیایی رعایت شده، اما در شیوه اجرا تفاوت‌هایی در آن حاصل شده است. این تفاوت‌ها، انعکاس‌دهنده تحولات محیطی، فرهنگی و اجتماعی زرتشتیان در طول این سده‌ها است. از این‌رو بررسی روند این تغییرات می‌تواند به درک بهتری از جوامع زرتشتی در طول دوره اسلامی منجر شود. شیوه استفاده‌شده در پژوهش حاضر از لحاظ هدف، بنیادی و از نظر روش میدانی بوده و نحوه گردآوری داده‌ها نیز اسنادی و کتاب‌خانه‌ای است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که برای زرتشتیان ایرانی و پارسیان هند، نیالودن عناصر طبیعی و در معرض خورشید قراردادن جسد مهم‌ترین اصل آیینی محسوب می‌شده و برای حفظ این آیین، در موقعیت‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، زمانی، محیطی و ... بناهایی متناسب با آیین خود برپا داشته‌اند. اما با شروع مدرنیسم و وضعیت پیچیده نظام‌های کلان‌شهری در اواخر سده بیستم میلادی، جامعه زرتشتی، به‌خصوص زرتشتیان ایران، با این موج همراه شدند و مناسبات اجتماعی را به اجرای سنت‌های کهن، از جمله شیوه تدفین، ترجیح دادند.