جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقایسۀ شهودات و اندیشه‌های عرفای مسلمان و شیخ اشراق در باب وجود خدا و نورالأنوار و استخراج وجوه افتراق و اشتراک آن‌ها یکی از زمینه‌های مهم ترویج اندیشه‌های آنان و نیز زمینه‌سازی برای استفادۀ بهینه از آثار آن‌ها است؛ لذا، در این مقاله سعی شده است به اثبات مراتب احدیت و واحدیت در ذات نورالأنوار و اثبات اصالت وجود در حکمة‌ الإشراق سهروردی به روش تحلیلی و توصیفی پرداخته شود. در این مقاله دو مسئله پیش روست: اول اینکه آیا مراتب شهودیِ احدیت و واحدیت خدا علاوه بر خدای عارفان در وجود نورالأنوار سهروردی نیز، هرچند همانند عرفاء به مراتب واحدیت و احدیت اشاره نکرده است، مشاهده می‌شود؟ مسئلۀ دیگر اینکه آیا با توجه به دیدگاه اصالت وجودی سهروردی، وجود خدای عارفان با وجود خدای اشراق عین هم هستند و با توجه به دیدگاه اصالت ماهوی‌اش متقابل‌اند؟ نتیجه اینکه سهروردی در لابه‌لای کتب خویش به‌صورت نامحسوس، به احدیت و واحدیت مورد تأکید عرفاء اشاره کرده است و وجود خدا را با وجود نورالأنوار یکی می‌داند نه با ماهیت آن‌ها.