جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خداناباوری میراث دوره جدید تلقی می‌شود. هیوم را آغاز این میراث برمی‌شمارند. آنتونی فلو به رغم پنجاه سال گرایش بر الحاد، با طرح پرسشهایی در باب رنجوری این رویکرد، لرزه‌هایی بر ساختار این میراث افکنده و از امکان وجود خدا سخن گفته است. پرسشهای او در باب تشکیک مدعیات خداناباوری را نمی‌توان تنها نقض یا اشکال و امکان ردیه‌ای تلقی کرد. تکانه‌ای که وی با پرسش از امکان وجود خدا بر مبنای شالوده‌های علم در دوران آینده طرح کرد سه نتیجه به بار آورد. نخست ایجاد حفره‌ای اساسی در ادعاهای هیومی و الحاد، دوم امکان وارسی دوباره مدعیات الحاد و بازخوانی ادله خداناباوران و نقد و خدشه نظری بر آن و امکان نامدلل بودن نقض ها و ایرادها و سوم بازگشت به واخوانش صحیح و دقیق براهین خداباوران در اثبات وجود مبدئی شعورمند در خلقت جهان. ایده اصلی نوشتار حاضر آن است تا ابتدا رویکرد و دوره نخستین دیدگاه فلو در باب عدم امکان اثبات ایجابی خداباوری مورد واگشایی قرار گرفته، سپس دستاوردهای سه‌گانه بر تکانه‌های نظری بر میراث الحاد تبیین شده و در پایان اندیشه اصلی او در دوره دوم فکری بررسی و تحلیل گردد

ایرادهای هیوم بر براهین خداشناسی را می‌توان آغاز منظر انتقادی پسینی برشمرد که در آن یک متفکر می‌کوشد تا با جایگزینی دلایل تجربی و طبیعی و همسان‌سازی علت‌ها، ادله و براهین عقلی و فلسفی را ناکارآمد نشان دهد. نقدهای هیوم سبب بسط و شکوفایی فکر فیلسوفان در دفاع از ادله خداباوری گردیده و می‌توان مدعی شد که اشکال‌های او یک غنیمت مهم در تفکر فلسفی محسوب می‌شود. با این وصف او یک متفکر غیرمعمول است که علیه هر امر هنجاری و متداول دست به شورش فکری می‌زند. در این نوشتار می‌کوشیم تا سه اشکال اساسی او که می‌توان آنها را مهم ترین ایرادها و نقدهای هیوم بر خداشناسی و امکان وجود خدا برشمرد، بررسی نموده و رنجوری‌ها و خلط‌ها و اشتباه‌های وی را مورد توجه قرار دهیم. روش بحث ما نه رویکرد طبیعی و علمی بلکه برهانی و فلسفی است. کوشش خواهد شد تا ابتدا تعابیر و نقض‌های هیوم بررسی شده و سپس در ذیل همان مسأله، نقدهای وارد بر اشکال‌های وی را طرح کنیم. هدف اصلی ما این است تا نشان دهیم که تمامی ایرادهای هیوم، نقضی و سلبی است و وی نتوانسته‌ است برهانی ایجابی بر ردیه‌های خود طرح کند.