جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

وهابیت، توسل به اولیای الهی را در برخی از موارد، بدعت و در برخی دیگر، کفر و شرک و عبادت غیرِ خدا دانسته‌اند؛ اما بیشتر وهابی‎ها توسل را بدعت می‌دانند؛ در مقابل، مسلمانان همگی بر این امر، اتفاقِ نظر دارند که توسل به پیامبر$ امری مستحب و تأکیدشده در دین است. شوکانی به‌عنوان یکی از ائمۀ غیرِ مقلدین باوجودِ تأثیرپذیری که از وهابیت داشته، توسل به پیامبر$ و اولیای الهی را جایز و بلکه مستحب دانسته است. او برای این بیان خود، دلایلی دارد که بر اساس همین دلایل به نقد دیدگاه مخالفان توسل پرداخته است. این نوشتار به بررسیِ دیدگاه شوکانی درخصوصِ توسل و مسائل مربوط به آن پرداخته تا به این وسیله بیان کند، فردی چون شوکانی به‌عنوان یکی از بزرگان غیرِ مقلدان نیز نتوانسته است حقیقت استحباب توسل را انکار کند. این خود شهادتی بر بطلان نظریۀ وهابی‌ها است. در این مقاله با جمع‌آوریِ نظرات شوکانی دربارۀ توسل از تألیفات مختلفش و بیان وهابی‎ها دربارۀ او و نظراتش به این جمع‌بندی رسیدیم که او توسل به ذات را قبول داشته و آن را نوعی از توسل به اعمال دانسته و توسل بعد از ممات را هم قبول دارد و نزاع در این باره را بی‌معنا فرض کرده است.