جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پدیدارشناسی اخلاق نزد پایه‌گذاران این مکتب فلسفی روشی بود که بوسیله آن ساختار ارزش‌های اخلاقی در فلسفه کانت را نقد کنند. همچنین تعریف جدیدی از ارزش‌های اخلاقی ارائه ‌دهند که برمبنای حقیقت وجودی انسان بنا شده باشد. فرانسیس برنتانو و ماکس شلر به عنوان بنیان‌گذاران پدیدارشناسی اخلاق تلاش کردند با تکیه بر روش پدیدارشناسی در مقابل مفاهیم شکل گرفته در عقل عملی محض، ساختارهای ارزش‌های اخلاقی را بازتعریف کنند. این دو متفکر در پدیدارشناسی اخلاق خود می‌خواهند احساسات و عواطف را به‌عنوان اصل بنیادین کنش انسان به ساختار ارزش‌های اخلاقی بازگردانند و آن را محور فلسفه خود قرار دهند. اما نگاه برنتانو و شلر به ماهیت ارزش-های اخلاقی دارای تفاوت‌های بنیادین است. در واقع هر دو متفکر از روش پدیدار‌شناسی در فهم ماهیت ارزش‌های اخلاقی استفاده می‌کنند اما برنتانو تمایل به یک فهم روانشناختی از ذات انسان به کمک مبانی معرفت‌‌شناسی دارد و در نقطه مقابل شلر در جستجو این امر است که با نگاه هستی‌شناختی به ارزش‌های اخلاقی، نسبت آن را با امر الوهی آشکار کند.

کانت در نقد عقل محض در پی شناخت همگانی از طبیعت بوسیله قوه فاهمه است. قوه‌ای که ادراکات متکثر حسی را طبق مقولات فاهمه وحدت می‌بخشید و عقل محض را که در معرض خلط شدن با مباحث متافیزیکی است در شناخت طبیعت کنار می‌گذارد ولی در اخلاق که رها از قید طبیعت است دوباره به عقل محض باز می‌گردد. قاعده اخلاق بر پایه عقل عملی محض بنا شده و رها از قواعد طبیعت است بر این‌مبنا اخلاق می‌تواند به محدوده فوق محسوس پای بگذارد. با این تمایز بین عالم طبیعت و اخلاق،گسست و فاصله مشهودی بین عالم خارج از اراده ما و عالم در اراده ما ایجاد می‌شود. کانت در نقد قوه حکم در پی این موضوع است که فاصله‌ میان عالم بیرون از اراده‌ انسان و عالم در اراده انسان وجود دارد را از میان بردارد و این دو عالم را از طریق نقد سوم به یکدیگر نزدیک کند. براین‌ اساس پیوندی بین اخلاق و زیبایی‌شناسی در فلسفه کانت شکل می‌گیرد که می‌توان به مباحثی مثل قائل نبودن به غایت بیرونی در هر دو موضوع، آزادی از جبر قوانین طبیعت، امر والا و ایده نامتناهی اشاره کرد.