جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جنبه شاخصی از وجوه اعجاز قرآن ناظر به ساختار بیانی خاص آن است که در انتخاب الفاظ و عبارات به‌ویژه در مسائل تربیت جنسی عفت کلام و نزاهت بیان بازتاب داده‌شده و در بسیاری از آیات قرآن ضمن استفاده از الفاظ و عبارات کنایی، از هرگونه لفظ صریح و به‌دوراز ادب در این مسائل خودداری شده است. این پژوهش باهدف کاوش در این آیات و از رهگذر روش توصیفی- تحلیلی در پاسخ به این سؤال که زبان کنایی قرآن چه نقشی در تربیت جنسی دارد به بررسی آن پرداخته است. نتایج حاصل از این پژوهش گویای این است که در تربیت جنسی اسلام به‌خصوص در آیات قرآن شیوه بیانی مأخوذه جهت طرح مسائل جنسی تماماً مشحون از عفت کلام، نزاهت گفتار و نهایت ادب است و گفتار الهی با بلاغتی تام و شیوا ایرادشده و گزینش الفاظ و جملات کنایاتی به‌نحوی است که کلام الهی عاری از هرگونه لفظ صریح، مستهجن و زشت در این امور باشد. این شیوه بیانی از صفت حیا و ستاریت خداوند سرچشمه گرفته و در آیات قرآن متبلور شده و باید به‌عنوان الگویی مطلوب و مهم در حیطه مسائل تربیتی و اخلاقی موردتوجه همگان قرار گیرد.

تمکین ارض از ویژگی‌هایی است که به برخی انبیاء اعطا شده است. در آیه 55 سوره نور که در آن بشارت‌های خداوند به بندگان خالصش مطرح شده،سخن از تمکین دین به میان آمده است. در روایات نیز به مشابهت روش گذشتگان،آیندگان و به شباهت سنت‌های جاری الهی میان پیامبران الهی با امام مهدی اشاره شده است.موضوع تمکین از ویژگی‌های مطرح-شده برای انبیا در قرآن است که می‌توان به حکومت صالح جهانی پس از ظهور حضرت حجت (عج) آن ‌را تعمیم داد.این پژوهش درصدد است با بهره‌گیری از آیات، تفاسیر،روایات و استفاده از روش توصیفی-تحلیلی آیاتی که در آن‌ها از تمکین انبیاء و آثار و نتایج آن یاد شده را مورد مداقه قرار دهد و نتایج را به حکومت صالحان پس از ظهور حضرت تعمیم دهد.بررسی‌ها نشان می‌دهد محسن‌بودن از شروط اساسی تمکین است و اعطای حکم و علم و الحاق به صالحین از ثمرات مکانت خداوند بر انبیاء محسوب می‌شود.

امیرمؤمنان علی علیه السلام به‌مثابه یک حاکم سخن‌دان در هنگام نوشتن عهدنامه مالک اشتر به ترتیبی منطقی و عاقلانه به تقنین و تنظیم این فرمان همت گماشتند. از دیگر سو امیرمؤمنان علی علیه السلام هم به سابقه تمدنی و فرهیختگی مصر، هنگام تنظیم و تدوین عهدنامه توجه داشته و اوضاع، مقتضیات و ضروریات جامعه مصر را در تدوین عهدنامه لحاظ کرده‌اند. امام علیه السلام با لحاظ این ویژگی، مالک‌اشتر را به آن دیار رهسپار کردند. در این پژوهش با تأکید بر همین گزاره و با روش توصیفی –تحلیلی و رویکرد تحلیل گفتمان فرکلاف مشخص شد امیرمؤمنان علیه السلام با توجه‌ به معضلات موجود جوامع اسلامی به­ خصوص سرزمین مصر، منشور حکومتی را در نهایت فصاحت و بلاغت نگاشتند. از رهگذر شناخت ابعاد زبانی و ادبی عهدنامه مالک اشتر می‌توان به ایدئولوژی حاکم بر عهدنامه دست پیدا کرد. در این مسیر گزاره متناسب با شرایط جامعه مصر در عهد نامه قابل شناسایی است؛ همچنین ایدئولوژی دینی در عهد نامه مالک اشتر از فراوانی و تکرار قابل ملاحظه‌ای برخوردار است. آنچه در شکل‌گیری ایدئولوژی و زیربنای معرفتی- فکری عهدنامه نقش اساسی داشته، بوم‌شناسی و شناخت جامع امام علی علیه السلام از مردم مصر و به‌عبارت دیگر شناخت بافت اجتماعی مصر بوده که با توجه به معضلات جامعه مصر، همواره انگاره دینی خویش در شرایط مختلف برای حکومت‌داری اسلامی به‌کار گیرند. با وجود این عهدنامه در عین­حال که تاریخ‌مند است، برای دیگران و اعصار و امصار هم قابل استفاده است.

افزوده‌های تفسیری ازجمله لوازم مورد نیاز هر مترجم است؛ زیرا در برخی موارد، ترجمه واژگانی قرآن، افادۀ کامل معنای آیه را نمی‌کند و مفاهیم عمیق کلام الهی به خواننده منتقل نمی‌شود؛ بنابراین، مترجمان ناچارند گاهی افزوده‌هایی به متن ترجمه اضافه کنند تا شفاف‌سازی معنایی و ساختاری متن ترجمه‌شده به‌خوبی انجام شود. ازجمله ترجمه‌های فارسی معاصر قرآن کریم که در آن افزوده‌های تفسیری جایگاه ویژه‌ای دارد، ترجمه تفسیری «علی مشکینی» است. این پژوهش درصدد است با استفاده از روش تحلیل انتقادی، گونه‌های افزوده‌های تفسیری را در ترجمه مشکینی از سوره «الرحمن» بررسی و تحلیل کند. بررسی‌ها نشان دادند هرچند مترجم تلاش کرده است تا با بیان افزوده‌های تفسیری، زمینۀ ارتباط بهتر خواننده با آیات کلام وحی را فراهم آورد، لغزش‌هایی نیز صورت گرفته است. گونه‌های افزوده‌های تفسیری با رویکرد انتقادی در ترجمۀ مشکینی، در حوزۀ ارجاع ترجمه الفاظ آیه به آیات بعدی، انحصاری‌پنداشتن الفاظ و گزاره‌های قرآنی، استفاده از پیش‌فرض‌های علوم تجربی در ترجمه آیات، بیان مصداقی خاص از آیات، بی‌توجهی به قواعد زبان عربی همانند قاعده تغلیب، استفاده از برخی از تفاسیر باطنی در ترجمه آیات و ... است.