جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نحوه مناسبات عالمان دینی با پادشاهان قاجار، در شمار مباحث مهم این دوره از تاریخ معاصر ایران است. ملااحمد نراقی از عالمان برجسته دوره زمامداری فتح‌علی‌شاه قاجار است که علاوه بر جایگاه برجسته علمی و دینی، از نفوذ کلمه و پایگاه اجتماعی بالایی برخوردار بوده است. در این پژوهش که به روش توصیفی‌تحلیلی انجام شده، مناسبات و مواجهه سیاسی‌اجتماعی ملااحمد نراقی با حکومت قاجار بررسی شده است. وی با توجه به آرامش نسبی در کشور و سیاست فتح‌علی‌شاه در حمایت از عالمان دین و تظاهر به تدین و رعایت اسلام و تقید به مذهب تشیع، همگام با دیگر عالمان مطرح زمان، با صدور فتوای جهاد و دعوت از مردم، از شاه و حکومت قاجار در برابر یورش روسیه به سرزمین ایران حمایت کرد و با استفاده از حمایت فتح‌علی‌شاه، ضمن مقابله با جریان‌های فکری انحرافی و گروه‌های کج‌اندیش، به روشنگری و ترویج دین مبین اسلام پرداخت. این همگرایی ملااحمد نراقی با شاه قاجار، به ‌معنای تأیید تمامی اعمال حکومت نیست؛ بلکه وی در آثارش، ضمن انتقاد از حاکم ظالم، ابعاد گوناگون حکومت دینی و عادلانه را ترسیم و بهترین نوع حاکمیت، یعنی ولایت فقیه، را به ‌صورتی قاعده‌مند بیان کرده است.