جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مردم‌سالاري اسلامي شيوه‌اي حکومتي برآمده از دين و آموزه‌هاي آن است. اين سبک حکومتي همچون هر ايدئولوژي، ديدگاه و نظريه در حوزه‌هاي مختلف از اصول خاصي برخوردار است و با توجه به بافت فرهنگي در هر جامعه داراي ضوابطي است که الگوي آن را با ساير جوامع متمايز مي‌سازد. با توجه به بافت فرهنگي جامعه ايران که مبتني بر ارزش‌ها و آموزه‌هاي اسلامي است در اين مقاله تلاش شده است که اين مسئله مورد بررسي قرار گيرد که: از منظر دو منبع قرآن و حديث که از منابع اصلي دين اسلام به‌شمار مي‌روند مردم‌سالاري اسلامي از چه اصولي برخوردار است؟ از اين منظر در اين مقاله سعي شده است که ضمن استفاده از منابع کتابخانه‌اي، بهره‌گيري از روش توصيفي- تحليلي و بررسي آيات قرآن کريم و روايات اهل‌بيت(ع) اين مسئله مورد بررسي قرار گيرد. براساس يافته‌هاي پژوهش، در قرآن و حديث مردم‌سالاري اسلامي از اصولي همچون: «نفي سلطه و طاغوت»، «دانايي‌محوري»، «عدالت‌محوري»، «قانون‌مداري و قانون‌گرايي»، «تأمين آزادي»، «امر به معروف و نهي از منکر» و «خدمت‌گزاري» برخوردار است. در نتيجه، اين اصول هفت‌گانه به‌عنوان اصول‌محوري مردم‌سالاري ديني- اسلامي معرفي و مشخص شده‌اند.

زبان قرآن، زبان آموزش تربیت‌مدار با نگاه تربیت عملی است. هدف نزول قرآن تربیت و تحول فرهنگی همه جانبه است. تربیت، دارای ابعاد، اصول، فروع، عوامل و لوازمی است. در تربیت قرآنی فقط به جنبه شکوفایی فرد و جامعه توجه نشده، بلکه برای به بار نشستن انسان و کمال یافتن او، به چالش‌های پیش‌رو، آفت‌ها و آسیب‌ها و روش‌های تربیت و آماده‌سازی رهبر جامعه و مبلغان نیز عنایت تمام شده است؛ زیرا امر تربیت با همه این‌ها پیوند دارد و محققان باید تلاش کنند تا آنها را از لابه‌لای آیات و سوره‌ها استخراج نمایند. در این مقاله تلاش شده، بنیادی‌ترین عوامل تربیت در پنج سوره آغازین نزول مورد بررسی قرار گیرد. رابطه متقابل انسان با خدا، تقوا، اصلاحات فردی و اجتماعی، انذار و بشارت، تذکر و یادآوری، رابطه فقر مطلق با غنی مطلق، پیش‌بینی تهدیدها و راهکارهای مقابله با آن، توجه ویژه به راهنما در مراحل گوناگون، از جمله عواملی است که به آن توجه شده است.