جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در منابع دینی ما از قرآن تا مأثورات ائمه (ع)، درباره مقام خلیفةاللهی مطالبی وجود دارد. در عرفان اسلامی نخستین بار ابن‌عربی، عارف قرن ششم هجری، اصطلاح «انسان کامل» را به کار برد و خلیفةاللهی را به انسان کامل نسبت داد. حال پرسش این است که: آیا انسان کامل ابن‌عربی، همان خلیفةالله است که در قرآن و منابع روایی به آن اشاره شده است یا نه؟ پاسخ این پرسش به تتبعی گسترده در تمام متون روایی نیاز دارد. پژوهش حاضر در صدد است ابتدا آموزه انسان کامل از منظر ابن‌عربی را بکاود و سپس با تکیه بر مأثورات امام سجاد (ع)، مقام خلیفةاللهی را از منظر ایشان بررسی کند. در فرجام به این نتیجه رسیدیم که انسان کامل مد نظر ابن‌عربی در برخی از ویژگی‌ها با خلیفةاللهی که امام سجاد (ع) بیان کرده است، شباهت دارد ولی در برخی دیگر با آن متفاوت است.