جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در سير تاريخ کلام اسلامي، سه موضع جبر، تفويض و امر بين‌الامرين در قبال رابطة اختيار انساني يا ارادة الهي شکل گرفته است. با مراجعه به متون روايي درمي‌يابيم که اهل‌بيت(ع) امر بين‌الامرين را در برابر دو انديشه جبر و تفويض، قرار داده‌اند و هدف از اين پژوهش، فهم آموزة‌ مذکور از روايات است. نوشتار حاضر با روش کتابخانه‌اي و تشکيل خانوادة حديثي پيرامون ديدگاه امر بين‌الامرين و تحليل اين روايات، بيان مي‌کند که ائمه اطهار(ع) آموزه امر بين‌الامرين را در سه سطح تبيين تمثيلي، تبيين حداقلي و تبيين فاعليت طولي با توجه به ظرفيت فکري مخاطبان، ارائه کرده‌اند. بالاترين سطح تبيين يعني فاعليت طولي، از روايات باب استطاعت که خود در نظام آموزه امر بين‌الامرين توجيه پذيرند، استنباط مي‌شود. تبيين فاعليت طولي يعني دريافت آن‌به‌آن استطاعت و ارادة انسان از جانب خداوند متعال، بالاترين سطح تبييني اين آموزه در روايات به‌شمار مي‌آيد.