جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، درپی بررسی منطق فهم کلام الهی از دیدگاه قاضی عبد الجبار معتزلی است. قاضی راهیابی به دلالت صحیح کلام الهی را در گرو دخالت ضابطه‌مند «راه‌های معرفت» و نیز «وصف حکمت الهی» در فهم کلام الهی می‌داند. از دیدگاه وی دستیابی به ضابطه­مندی عوامل مذکور نیز به نوبۀ خود نیازمند تکیه به پاره‌ای پیش‌‌فرض‌های هستی‌شناختی همچون اصل واقعیت و اصل علیت است که نقشی اساسی در روشن نمودن ماهیت معرفت و نیز راه‌های دستیابی به آن ایفا می‌نمایند. وی با مشخص نمودن وجه صحیح دلالت راه‌های دستیابی به معرفت، وصف حکیم را به معنای «کسی که از انجام قبیح مبرا است» در مورد خداوند ثابت نموده و بروندادهای آن را در فهم کلام الهی مشخص می‌نماید. در منطق وی، خلاصه‌ شدن نقش راه نقلی به تایید داده­های عقلی، برخلاف مدعای وی در ایجاد وحدت رویه، زمینه را برای ایجاد اختلاف دیدگاه­­ها در فهم کلام الهی فراهم می­ آورد.