جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف پژوهش حاضر بررسی مناسبات آزادی و امنیت سیاسی در اندیشه آیت‌الله نائینی است. فرهنگ دیرینه استبداد در ایران سبب فهم آزادی در پسِ استبداد شده و در عین حال، استبداد مُنادی امنیت تلقی گردیده است. از این‌رو با فروپاشی استبداد، طغیان آزادی‌ها و هرج و مرج عارض می‌شد که امنیتِ منبعث از استبداد نیز نابود می‌گردید‌. تجربه استبداد قاجار و هرج و مرجِ پسامشروطه تبلور عینی این فرهنگ است. محقق نائینی، فقیه و اصولی برجسته، در چنین شرایطِ مُلتهبی به اندیشه‌ورزی درباره حکومت، استبداد، امنیت، آزادی و... پرداخت و کوشید مفاهیم جدید را با ابتنای بر اصول و قواعد فقهی، تفسیر و تبیین نماید و به اقتضای عصر خود، نظم مطلوب شرع را تعریف کند که مفاهیم آزادی و امنیت سیاسی ذیل آن امکان تعریف بیابند. با عنایت به محیط مُلتهب عصر مشروطه و رویکرد اصولی نائینی، این سؤال مطرح می‌شود که چه نسبتی میان آزادی و امنیت سیاسی در اندیشه نائینی وجود دارد؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با بهره‌گیری از روش هرمنوتیک اسکینر، نشان داد که نائینی با رهجویی سیاست، آزادی و امنیت از دل شریعت و تعریف شرع به ‌عنوان نقطه‌ عزیمت اندیشه‌ورزی، حکومت ‌ولایتیه را نظام مطلوب و مَمضی شرع‌ تعریف نموده که در سایه آن و بر اساس تعالیم شرع، بین امنیت سیاسی و آزادی، تعامل و بلکه تلازم حاکم است.