جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دعای «اللّهمّ أصلح عبدک و خلیفتک» دارای مضامین قابل حمل بر امر ظهور مهدی؟ع؟ است. از این رو، به منظور دعایی برای درخواست تعجیل فرج امام عصر؟ع؟ خوانده می‌شود. مطابق نقل شیخ طوسی؟ره؟، امام رضا؟ع؟ این دعا را برای قنوت نماز جمعه، به یکی از اصحاب خود به نام مقاتل بن مقاتل آموزش داده‌اند. این مقاله پس از تبیین زمینۀ تاریخی دعا برای حکّام در نماز جمعه، به مشابهت‌یابی عبارت نخستین دعای مزبور در منابع تاریخی می‌پردازد. بر این اساس، نشان می‌دهد اوّلین فقرۀ دعا عبارتی شناخته‌ شده در میان منابع عامّه است و پیشینۀ استفاده از آن، به دوران بنی‌امیه باز می‌گردد. همین الفاظ در طول دوران بنی‌عباس و برای قرون متمادی، به صورت رسمی مورد استفادۀ خطبای سنی در آئین روز جمعه قرار داشته، برای ابراز وفاداری نسبت به حاکمان وقت و دعا به جان آنان، به کار برده می‌شده است. بر این اساس، مقالۀ حاضر می‌کوشد متن دعای منسوب به امام رضا؟ع؟ را در بستر تاریخی صدور آن فهم کند.