جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

[موضوع این رساله] عوامل نفوذ شيطان و راه هاي پيشگيري از آن مي باشد. از آنجا که انسان ذاتاً طالب کمال است، لازم است موانع رسيدن به کمال را – که شيطان از مهم ترين آنهاست - بشناسد. در اين پژوهش، سعي بر اين است که با شناخت بيشتر شيطان، زمينه هاي نفوذ او و راه هاي مقابل با او با استمداد از آيات شريفه قرآن و روايات اهل بيت شناسايي گردد. تحقيق حاضر در چهار بخش تنظيم شده است: در بخش اول، کليات تحقيق و مباحث واژه شناسي ارائه شده است.در بخش دوم، سخن از خلقت شيطان، صفات شيطان، و نقش شيطان است.در بخش سوم، زمينه هاي نفوذ شيطان در ابعاد بينش، گرايش، و منش مورد بررسي قرار گرفته است. در بخش پاياني راه هاي پيشگيري از نفوذ شيطان در مؤلفه هاي پيشگيري علمي و عملي، تشريح شده است.

یکی از موضوعاتی که موجبات تکاپوی ذهنی اندیشمندان را فراهم آورده است، زبان قرآن است. پیشینه‌ی این موضوع به گستره‌ی وجودی خود قرآن بوده، و نیازمند کاوشی ژرف‌نگرانه است تا پرده از چهره‌ی خویش بردارد. تاکنون زبان‌شناسی قرآن با نگاهی برون‌قرآنی بوده و درون قرآن را واکاوی ‌ننموده و یا کاوشش ناکافی بوده و ناخوشایند است که بگوییم در مواردی آن‌چنان غرق « زبان » شده‌ایم که فراموش شده است این تکاپو برای بررسی « زبان قرآن » است نه « زبان انسان ». چارچوب حاکم در این نوشتار با بررسی و تحلیل رویکردهای مختلف درباره‌ی زبان قرآن و در نهایت با دستیابی دیدگاه قرآن درباره‌ی این رویکردها بسته شده است؛ بنابراین ابتدا رویکرد مورد نظر تحلیل می‌شود، سپس آیاتی را که به روشنی و یا به‌گونه‌ای درباره‌ی رویکرد یادشده سخن گفته‌اند، جمع‌آوری و در نهایت نظر قرآن را بر اساس تمام آیات، جویا شده‌ایم. از میان رویکرد‌هایی که بررسی شده است، در مواردی قرآن، نگرشی را مردود دانسته، و در مواردی نیز آن را از جهتی تأیید ولی ناکافی دانسته است.

موضوع این پژوهش نگاهی است اجمالی به « بررسی زندگی حضرت سلیمان ( ع) در قرآن و سنت» که به عنوان یکی از قصه های قرآن یا بحثی تفسیری و روایی پیرامون این موضوع می پردازد. به طور کلی واژه قصه در قرآن به معنای سرگذشت و پی گیری اثر کسی یا چیزی، خبر و داستان است و سلیمان به معنی پر از امن و سلامت و نیز جانشین داوود نبی ( ع) است. ما در این تحقیق سعی داریم شخصیت واقعی حضرت سلیمان ( ع) را همراه با فضل و کرامات حضرت من جلمه زهد و پارسایی ایشان به عبارت، تواضع، ادب دعا کردن و برخی از معجزات ایشان مانند، سخن شناسی جانوران، تسخیر جن و باد و سایر لشکریان متنوع ایشان، بازشناسی کنیم. با رجوع به آیات و روایات در می یابیم که صنعت و هنر نیز در حکومت آن حضرت از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. در بخشی دیگر می خوانیم که، حضرت پس از آنکه حکومت داری را در حد کمال آن، نزد پدر بزرگوارشان می آموزند، اقدام به برپایی حکومتی الهی و فراگیر که تا آن زمان کسی به خود ندیده بود می نمایند. گسترش حکومت عدل و توحید، یکی از پروژه های اصلی و مهم آن حضرت بود که در اولین گام پس از استقرار با ارسال نامه توسط هدهد و دعوت ملکه سبا به آیین حق آغاز شد؛ که از ابتدا همراه با معجزات فراوانی چون نامه رسانی هدهد، جابجایی تخت بلقیس در یک آن توسط دارنده اسم اعظم و آزمودن بلقیس بود. گام مهم دیگر آن حضرت، ایجاد بناهای رفیع و مهم برای اجتماع بشری آن روزگار چون مسجدالاقصی و ... بود. در انتها نیز به وفات اعجازگونه و پاره ای از اسرائیلیاتی که در مورد آن بزرگوار توسط داستانسرایان یهود وارد منابع اسلامی شده است، پرداخته گردید. در این پژوهش سعی شده است با استفاده از کلام وحی و سخنان ائمه اطهار ( ع) و نیز کتب تفسیر، روایی، تاریخ، قصص الانبیاء، قصص القرآن و کتب معاصر و همچنین مقالات، مجلات و سایتهای معتبر، به بررسی موضوع پرداخته شود. روش تحقیق بر اساس هدف، کاربردی می باشد و نظر به کشف حقایق بیشتر روش بنیادی نیز می باشد و به اعتبار ماهیت و روش توصیفی – تحلیلی و به اعتبار موضوع تاریخی و دینی – وحیانی می باشد. روش جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای و از طریق فیش برداری می باشد.

موضوع این پژوهش، شیطان در نهج البلاغه می باشد. شناخت شیطان و مکاید او بسیار با اهمیت است، چرا که در پرتوی این معرفت، انسان هشیارتر و آگاهانه تر به مقابله با این دشمن دیرینه و خطرناک می پردازد و به راحتی از وسوسه های او دوری می کند و در نتیجه در گرداب گناه غرق نمی شود و راه کمال بر انسان گشوده خواهد شد. در این اثر کوشش شده در سه بخش و هشت فصل، شیطان، مصادیق او، راه های فریب و مبارزه با او به استناد کلام امیرالمؤمنین علی ( علیه السلام) در نهج البلاغه معرفی گردد. همچنین برای توضیح و تبیین کلام حضرت علی ( علیه السلام) از آیات قرآن، سخنان سایر معصومین ( علیهم السلام) نیز بهره گرفته شده است. در این کار تحقیقی از شروح نهج البلاغه، فرهنگ موضوعی و فرهنگ معارف نهج البلاغه و کتابهایی که در موضوع شیطان شناسی نگارش شده، و نیز تفاسیر قرآن کریم و کتابهای روایی و اخلاقی و به ندرت تاریخی استفاده شده است. از آشنایی با مصادیق شیطان این دستاورد حاصل می شود که دنباله روی از شیطان نتیجه ای جز هلاکت و پستی در این دنیا و عذاب و عقوبت الهی در جهان آخرت ندارد. با شناخت مکاید شیطان و راه های نفوذ و فریب او میزان گناه و جرایم ان شاء ا... در جامعه کمرنگ خواهد شد. روش مورد استفاده در این تحقیق، روش های بنیادی، توصیفی، تحلیلی و کتابخانه ای است.

تحقیقی که پیش رو داریم بر آن است تا مفهوم شفاعت در قرآن را از دیدگاه قرآن کریم و روایات اهل بیت ( ع) مورد بررسی قرار دهد و برای رسیدن به نتیجه مطلوب نظرات و آرای مختلف نیز مطرح و دیدگاه صحیح بیان شده و نظریات نادرست مورد بررسی قرار گیرد. شفاعت یکی از مباحث اساسی در موضوع معاد و عدل الهی است در حقیقت شفاعت روزنه امیدی برای انسان است تا از درگاه الهی ناامید نباشد و زمینه ارتکاب به گناه بیشتر را در او به وجود نیاورد و او را از فرو رفتن در گمراهی بازدارد. قرآن کریم نیز کامل ترین برنامه برای سعادت و هدایت بشر می باشد. خداوند متعال در آیات بسیاری به این مهم پرداخته و ویژگی های آن را بیان نموده است. در کلام وحی، مقام شفاعت مختص ذات حق تعالی شمرده شده: " قل الله الشفاعه جمیعا" که انبیاء و اولیای الهی ، ائمه اطهار علیهم السلام، ملائکه و .... به عنوان شفیع از این مقام برخوردارند و با شفاعت آنهاست که گنهکار از عذاب رهایی یافته و نیکوکار به مقامی بالاتر نایل می گردد. قرآن برای شفاعت شونده شرایطی برشمرده است که از آن جمله می توان: اذن حضرت حق، ایمان و عمل صالح، پیوند و ارتباط معنوی با شفیع اشاره نمود تا آدمی مشمول الطاف الهی قرار گیرد. عواملی مانند شرک، فسق، کفر، ظلم و ستم، تکذیب معاد و ... سبب می شود که فرد بهره ای از شفاعت نبرد. بر حسب روایات فراوان مقام محمود که در قرآن به رسول اکرم وعده داده شده همین مقام شفاعت است و نیز آیه شریفه: " ولسوف یعطیک ربک فترضی " " و همانا پروردگارت ( آن قدر) به تو عطا خواهد داد که خشنود شوی " بنابراین با توجه به بررسی هایی که انجام شد شفاعت بزرگترین و نهایی ترین روزنه امید مؤمنان گنهکار است.

رزق و روزی همان عطا و بخشش پی در پی و همیشگی از جانب خداوند سبحان است که از آن نفع برده می شود، خواه مادّی باشد یا معنوی. تقسیم کلی رزق به مادی و معنوی و مطلق صورت می گیرد و هر کدام مصادیق فراوانی در گستره ی آیات و روایات دارند، اما روزی دارای انواع دیگری نیز می باشد چون، طالب و مطلوب، ظاهری و باطنی و ... روزی حلال و حرام در زندگی انسان و سعادت و شقاوت وی تأثیر بسزایی دارد و هر کدام از آنها در زندگی فردی و اجتماعی دارای آثار دنیوی و اخروی می باشد، و چشم پوشی از مال حرام، پاداش الهی را به دنبال دارد و دوری از مال شبهه ناک از نشانه های مؤمنین و پارسایان است. رزق موجودات به دست خدا است، روزی رسان حقیقی و خیرالرّازقین اوست و روزی موجودات را خودش تضمین کرده است. تلاش و کوشش در کسب روزی اهمیت فراوان دارد، اگر چه روزی مقدّر و مضمون است، اما برای کسب آن نیاز به سعی و تلاش است و تنبلی و بیکاری مورد نکوهش اسلام و دارای مفاسد زیادی است. انسان در مقابل روزی وظایفی دارد که مهم ترین آنها عبارتند از: سپاسگزاری، انفاق، اعتدال در مصرف نعمات الهی، عدم اسراف، یاد آوری نعمت و ... فراخدستی و تنگدستی بندگان دارای عواملی است که بعضی از آنها در اثر تفاوت های طبیعی و ذاتی و برخی دیگر در تفاوت های مصنوعی و ساختگی می باشد و پاره ای دیگر به جهت سنن و قوانین الهی از قبیل سنت آزمایش، استدراج و حکمت الهی می باشد. افزایش و کاهش روزی دارای اسبابی است که به کار بستن آنها سبب افزونی روزی و مانع کاهش و نقصان روزی می گردد و به طور کلی اعمال صالح سبب افزایش روزی و گناهان عامل کاهش آن است.

اسلام برای هدایت انسان به سرمنزل مقصود، در قابت کلمات به صورت قرآن و در قالب اعمال به صورت اسوه حسنه در وجود پیامبر گرامی اسلام(ص) تجلی یافته است. سیره انبیاء سیره تربیت عملی انسان است آنان با ارائه الگویی تمام عیار دل ها را از محبت لبریز ساخته و بسیار بجاست که انسان ها با پیروی ازسیره آنان درمسیر کمال قرار گیرند. این رساله نمونه ای از روش ها عملی پیامبر بزرگ اسلام در شئون، فردی، اجتماعی، مدیریتی و عبادی است که قابل دست یابی و پیروی عملی از جانب پیروان مکتب می باشد. که با تأسی از این نمونه ها انسان به سوی کمال مطلق رهنمون می شود. هدف از این رساله شناخت پیامبراکرم(ص) از طریق قرآن که آیات بسیاری در شأن ویژگی های آن حضرت بیان شده است و ایجاد زمینه الگوپذیری از آن حضرت از طریق شناخت بیشتر و بهتر پیامبراکرم. این رساله دارای سه بخش است که بخش اوّل بنام کلیات زندگی پیامبر ( ص) شامل چهار فصل بنام پیامبر از تولد تا ازدواج، از ازدواج تا مبعث، از مبعث تا وفات و پیامبر از دیدگاه قرآن بخش دوّم بنام اخلاق و آداب پیامبر شامل چهار فصل بنام های اخلاق پسندیده پیامبر ما، آداب و سیره فردی، آداب عبادی پیامبر ( ص) و آداب اجتماعی و بخش سوّم بنام اصول و سیره پیامبر? شامل سه فصل بنام های جلوه های حکومتی پیامبر و سیره اجتماعی و سیره مدیریتی پیامبراکرم. در این نوشته از منابع مختلفی از جمله منابع روایی، تفسیری، تاریخی، دینی و ... استفاده شده و روش کار بصورت کتابخانه ای بوده است.

پژوهشی است پیرامون پلورالیسم دینی به معنای پذیرش کثرت اعم از برون دینی و درون دینی است. پژوهش حاضر در پنج بخش تنظیم شده است. نویسنده معتقد است کثرت گرایان برای تثبیت اندیشة «پلورالیسم دینی» یعنی حقانیت و نجات بخش بودن همه یا بیشتر ادیان در یک عصر، به برخی دلایل عقلی و نقلی استناد کرده و از جمله آیاتی از قرآن را دستاویز خود قرار داده اند؛ ولی این اندیشه به هیچ وجه با قرآن و مبانی اعتقادی اسلام سازگار نیست و قرآن در ده ها آیه بر وحدت دین حق، و حقانیت انحصاری شریعت و رسالت پیامبر اکرم(ص) اصرار می ورزد. نویسنده در فصلی به حصرگرایی از نگاه قرآن پرداخته و موضوعاتی چون جهانی بودن رسالت قرآن و دعوت پیامبر(ص)، وعدة پیروزی اسلام بر ادیان و اوصاف و احکام مرتدّ را بیان کرده است. وی یازده شبهه قرآنی کثرت گرایان را در یک فصل مستقل تبیین کرده و در ادامه نیز به پلورالیزم نجات و پلورالیزم اجتماعی در دو بخش مجزا پرداخته است.

تحریف و تغییر در قرآن به گونه های مختلفی قابل تصور است، اما فقط تحریف و تغییر در الفاظ قرآن به گونه ای که باعث تغییر در معنا و مفهوم مورد اراده خداوند شود با اصل تحریف ناپذیری قرآن منافات دارد و مدعیان تحریف در این مورد تحریف به کاهش یا جابه جایی الفاظ قرآن را در فاصله زمانی رحلت پیامبر ( ص) تا یکی شدن مصحف ها در زمان عثمان – خلیفه سوم- ادعا کرده اند. اما خداوند خود، متکلم قرآن است و متعهد به حفظ قرآن از هر گونه تغییر و تبدیل شده است و روایات معتبر رسیده از معصومین هم بر تحریف ناپذیری قرآن دلالت می کند و سخن علما و بزرگان اسلام، تواتر و تحریف ناپذیری قرآن را تأیید و تصدیق می کند. همچنین عقل حکم می کند که قرآن به عنوان معجزه جاویدان و دلیل صدق نبوت رسول خاتم و آخرین برنامه بشر به سوی هدایت و سعادت باید برای همیشه مصون از هرگونه تحریف و تغییر باشد وگرنه با هدف خداوند از نزول قرآن منافات پیدا می شود و محال است که حکیمی چون خداوند نقض غرض کند. با وجود دلایل قاطع بر تحریف ناپذیری قرآن، ادعای تحریف در قرآن به وسیله دشمنان و حتی گاهی دوستان ساده لوح به واسطه بعضی از اقوال و روایات بی اعتبار مطرح شده است و حتی ناجوانمردانه این تهمت را به شیعه نسبت داده و لغزش فکری چند تن معدود، هم چون میرزا حسین نوری را به حساب یک مذهب گذاشته اند، در حالی که بزرگان شیعه هم راه و هم زبان با سایر بزرگان اسلام بر اصل تحریف ناپذیری قرآن تأکید دارند و به همه شبهه های مطرح شده از طرف کسانی چون میرزای نوری جواب قاطع و محکمی داده و با تمام توان خود از ساحت مقدس قرآن دفاع کرده اند و مهم تر از این شیعه ( امامیه) روایات تحریف قرآن را اگر دارای تفسیر و تأویل درستی نباشند، بی اعتبار و بی ارزش می دانند، و از نظر شعه ( امامیه) هرگز اقوال و روایات نمی توانند بر قرآن خدشه ای وارد کنند و این قرآن است که بر همه چیز از جمله روایات سیطره دارد و با چنین بینشی دیگر جایی برای اتهام تحریف در قرآن به شیعه باقی نمی ماند. از سوی دیگر در میان منابع اهل سنت اقوال و روایات بسیاری در مورد تحریف در قرآن وجود دارد که اهل سنت همه آنها را بی اعتبار و بی ارزش نمی دانند و برای رهایی از تهمت تحریف در قرآن با نسخ تلاوت بعضی از آیات از طرف خداوند و فراموشی بعضی از آیات توسط پیامبر ( ص)، روایات تحریف در قرآن را توجیه می کنند که خود زشت تر و بدتر از قایل شدن به تحریف در قرآن است، با این وجود آنها شیعه را متهم به اعتقاد به تحریف در قرآن نموده و در این مورد شیعه را تکفیر کرده اند در حالی که خود به این تهمت سزاوارترند. بر همین اساس این تحقیق در سه بخش تنظم شده است که بخش اول در مورد تحریف و دلایل تحریف ناپذیری قرآن می باشد که در فصل اول آن، تحریف قرآن و تاریخچه ادعای آن و در فصل دوم آن، دلایل تحریف ناپذیری قرآن اعم از دلایل عقلی و نقلی مورد بحث قرار گرفته است که در دلایل نقلی، قرآن، سنت، تواتر و اجماع علما مورد توجه می باشد و بخش دوم، مسلئه تحریف در قرآن از منظر شیعه ( امامیه) می باشد که در فصل اول آن، اتهام اعتقاد به تحریف در قرآن به شیعه و دلایل اختصاصی شیعه ( امامیه) در مورد عدم تحریف در قرآن و در فصل دوم آن، بحث در مورد شیعیان مدعی تحریف در قرآن و شبهه ها و ادعاهای آنان و جواب علمای شیعه ( امامیه) گنجانده شده است و بخش سوم، مسلئه تحریف در قرآن از منظر اهل سنت می باشد که در فصل اول آن، اقوال و روایات تحریف در قرآن از منابع اهل سنت و در فصل دوم آن، جواب اهل سنت به این روایات و اقوال و محکومیت آنها در این مسئله، مورد بحث قرار گرفته است. همچنین با آنکه دسترسی به منابع دست اول روایی شیعه و به خصوص اهل سنت آسان و ساده نبوده، اما سعی شده تا روایات و اقوال از کتاب های معتبر نزد شیعه ( امامیه) و اهل سنت استفاده شود و بقیه مطالب هم تا حد امکان از کتاب های معتبر نزد بزرگان و علمای شیعه ( امامیه) نوشته شده است. کلید واژه ها: قرآن، علوم قرآنی، تحریف، شیعه، اهل سنت.

موضوع این پایان نامه " سیری در دعای افتتاح" است که به جهت تبیین معارف والای اهل بیت در ادعیه و تعمیق باورهای مذهبی و اشباع عرفان دینی، به شرح فرازهایی از این دعا باتوجه به مباحث عرفانی، تفسیری، کلامی، فلسفی و اخلاقی پرداخته است. مباحث این تحقیق در چهار بخش تنظیم شده است که سرفصل های آن به ترتیب این موارد را در بر می گیرد. معناشناسی دعا و بیان آثار و فواید مادی و معنوی آن و تبیین جایگاه معارف والای اهل بیت در ادعیه و بررسی سند دعای افتتاح، از مباحث مقدماتی این پایان نامه است. سپس مخاطب با معنای حمد و دلیلِ آغاز نمودنِ دعای افتتاح با حمد الهی، آگاه می شود. شرح این دعا با توضیحاتی در خصوص مقدمه آن آغاز شده و پس از آن به شرح حمدهای هجده گانه دعای افتتاح که یک دوره کامل توحیدی است و هر سه مقام ذات، صفات و افعال را در بر می گیرد، پرداخته می شود. در ادامه معناشناسی صلوات صورت گرفته و فواید و آثار آن در قرآن کریم و روایات بیان شده است تا جایگاه آن تبیین گردد. این موضوع که آیا صلوات موجب ترفیع مقام پیغمبر می شود، بررسی گردیده و نظراتِ پیرامون آن مطرح شده است. سپس با محوریت دعای افتتاح، فرازهای صلوات بر پیامبر و دیگر ائمه معصومین و درود حضرت مهدی بر خودشان تبیین گردیده است. باتوجه به این که نام های دولت حضرت مهدی فراوان است از جمله دولت حق، دولت عدل و... اما مشهورترین آن ها دولت کریمه است که در دعای افتتاح به آن اشاره گردیده و ویژگی های بسیاری از جمله محوریت خداپرستی، حکمرانی مستضعفان، عدالت فراگیر جهانی و... را در بر می گیرد. از آن جا که لازمه ظهور، کسب معرفت نسبت به حق می باشد لذا سعی شده این مسئله تبیین گردد که معرفت حق یعنی معرفت امام و آگاهی به حق ولایت ایشان و از سوی دیگر معرفت امام یعنی معرفت خدا. در خاتمه نیز به برخی از دستاوردهای ظهور حضرت مهدی هم چون عزت اسلام و شیعیان، وحدت، عدالت و... اشاره شده و هم چنین جایگاه مهدی یاوران تبیین گردیده تا علاوه بر مبارزه با خطرات احتمالی از جمله هجوم غفلت، پیدایش مدعیان مهدویت و... ، در جهت تحقّق امر ظهور گام بردارند. از نظر دور نماند، باتوجه به فرضیه این پژوهش که دعای افتتاح یک منبع کامل اعتقادی است و سه اصل از اصول دین یعنی توحید، نبوت و امامت را در بر می گیرد، به این نتیجه می رسیم که دعای افتتاح می تواند در تعمیق اثرات معنوی دعا و تحکیم زیربنای اعتقادی افراد و تقویت مبانی اعتقادی مهدویت و برقراری ارتباط صحیح با امام عصر ، نقش به سزایی ایفا کند. منابع مورد استفاده در این پژوهش با عنایت به دعایی و روایی بودن بحث؛ کتب ادعیه مثل مفاتیح الجنان، صحیفه سجادیه و جوامع روایی چون اصول کافی، بحارالانوار و کتاب های تفسیری مانند المیزان، تسنیم، پیام قرآن و کتب شرح ادعیه هم چون شرح فرازهایی از دعای افتتاح، بیان حقیقت، شرح زیارت جامعه کبیره، شرح زیارت آل یاسین و... می باشد. واژگان کلیدی این تحقیق عبارتند از: دعا، حمد، صلوات، دولت کریمه، افتتاح، ولایت.