جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فهم واژۀ «مولی» به‌عنوان محور خطبۀ غدیر و برترین دلیل روایی شیعه بر امامت علیع، علاوه بر تحلیل ادبی و تبادر لفظی، بر دانستن شواهد مختلف و توجه به سیاق خطبه استوار است. با این‌که شواهد درون‌متنی خطبه در فهم معنای «مولی» نقشی محوری دارند، اما کمتر مورد بحث و کاوش سندی قرار گرفته‌اند. یکی از این قرائن مهم که دلالت واژۀ «مولی» را روشن می‌سازد، عبارت «أ لست أولی بکم من أنفسکم» است که پیامبر اکرمصل پیش از بیان «من کنت مولاه فعلی مولاه» فرموده است. از این فقره، در اثبات معنای «اولی به تصرف» برای واژۀ «مولی» و در‌نتیجه، امامت حضرت علیع استفاده شده است. تمرکز برخی نویسندگان متعصب معاصر بر انکار این قرینه و شبهه‌سازی در این زمینه، اهمیت این بحث را دوچندان می‌سازد. در این پژوهش، پس از بیان توضیحاتی راجع‌به جایگاه اثبات تواتر در یقین به صدور روایت، استمرار شرط اصلی تحصیل تواتر، یعنی تعدد طرق در همۀ طبقات، بر اساس دیدگاه علمای حدیث اهل‌سنت در طبقات راویان فراز «أ لست أولی بکم من أنفسکم» مورد بررسی قرار گرفته است. اثبات وجود هفده صحابی در طبقۀ اول و ده‌ها راوی دیگر در هر‌یک از دیگر‌طبقات این روایت، احتمال هر‌گونه تبانی بر جعل این عبارت را منتفی ساخته است. هم‌چنین روشن شد که از نظر دانشمندان فریقین، در این روش نیازی به بررسی سندی و اثبات وثاقت تک‌تک راوایان نیست. بر این اساس، برای نخستین بار صدور این فراز بر اساس منابع اهل‌سنت از طریق تطبیق ضابطۀ تواتر و تبیین اعتراف فریقین به صحت آن، اثبات شده است.