جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عرفان اجتماعی، عرفانی است که به جامعه با سه عنصر هدایت، تربیت و ولایت می‌نگرد و دارای مراتب مختلفی است که عبارتند از: 1- عقلانیت 2- معنویت 3- حرّیت 4- عدالت. عارف براساس عناصر سه­گانه هدایت، تربیت و ولایت باید جامعه را به­سوی عاقل­شدن، معنوی گشتن (آزادگی یا آزادی درونی)، آزادی بیرونی (آزادی اجتماعی) و آنگاه عدالت اجتماعی در ابعاد مختلف حرکت­دهد و این امر در مرتبه حدّاقلی رشد عقلی و معنوی جامعه امکان­پذیر خواهدبود. براساس اندیشه‌های لوکاچ انسان با بازگشت به ارزش‌های اصیل و معنوی میتواند روح سرگشته و نیازمند خود را سیراب­کند و لذّت و رضایت را در مفاهیم ماورایی و الهی مانند یاری­کردن دیگران، مهرورزی و نوع­دوستی فراهم­کند. شفیعی­کدکنی نیز از شاعران پیشتاز در عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی است که با دغدغه‌های انسانی و با احساس مسئولیّت درباب وطن، مردم و جامعه عصر خویش، در اشعار خود چهره‌ای بارز دارد. وی آرمان‌های خود را با بهره‌گیری از عناصر طبیعی و استفاده از زبانی نمادین مطرح­می­کند و از عشق و انسانیت و آزادگی و معرفت سخن­می­گوید جورج لوکاچ هم خودآگاهی اخلاقی را چیزی جز فداکاری نمی‌داند و برای رسیدن به هدف‌های اجتماعی، به تشریح راه‌ها و نظریه‌هایی می‌پردازد که سرانجام آن به ایجاد نظم تعیین­شده در جامعه منجرشود ، نظمی که در آن، عصر وابستگی اقتصادی، که سبب تنزّل کرامت انسانی می­شود به­پایان­می­رسد. این مقاله با این هدف ، اندیشه و گفته‌های هنری آنان را بررسی­کرده­است.