جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در حقوق کیفری ایران، شرع و اسناد محاکم کیفری بین‌المللی، نهاد توبه به عنوان یکی از مطلوب‌ترین روش‌های بازگشت و ندامت مجرمان و بازپروری شخصیت آنان منجر به سقوط یا تخفیف میزان مجازات می‌شود. این نهاد تأثیرگذار که در سال 1392 به تبعیت از آرای مشهور فقهای امامیه در ماده 114 تا 119 به تصویب رسید، صرفاً با اراده جدی و واقعی مجرم بر ترک گناه و بدون نیاز به هیچ‌گونه تشریفات خاص حقوقی اتفاق می‌افتد، اما قانون‌گذار برای اجرایی‌شدنش قواعدی مانند ادبار قلبی از جرم، عدم تراخی، ندامت واقعی و عزم و اراده جدی برای جبران را وضع کرده است. اما در اسناد و آرای محاکم کیفری بین‌المللی اشاره‌ای به نهاد توبه نشده، فقط ندامت و پشیمانی یکی از کیفیات مخففه محسوب شده است که قرابت شکلی فراوانی با نهاد توبه در قوانین ایران دارد. گستره عملکرد توبه بر اساس قانون جزا در غالب جرایم حدی است، اما در تعزیرات به نحو تخفیفات مجازاتی و به‌ندرت در سقوط مجازات قابل اعمال است. این موضوع در قوانین شکلی پیش‌بینی شده است. از این‌رو دادگاه‌ها در مواجهه با نهاد توبه وضعیت روشنی دارند.