جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مؤلف در نوشتار پیش رو عهده‌دار بررسی نقش نمادگرایی نور در آیین بودای پاک‌بوم، معنای اساسی و کارکردی است که این آیین در آموزه‌های نجات‌شناسی خود دارد. بر اساس داده‌های تاریخی، نمادگرایی نور حالتی است که در تجربه دینی مواجهه با آن صورت می‌گیرد. این نور، به تعبیر الیاده، فرد را از موقعیتی نامقدس بیرون می‌آورد و به درون قلمرو مقدس پرتاپ می‌کند. در واقع، تجربه نور، تجربه‌ای شخصی است که با تاریخ، فرهنگ و آموخته‌های دینی فرد ارتباط دارد. نمادگرایی نور در آیین بودای پاک‌بوم با نام بودا آمیدا گره می‌خورد و حاکی از خردی است که با انضباط‌های مراقبه‌ای، کمال اخلاقی و اعمال عبادی، می‌توان آن را تجربه کرد و رستگار شد (جیری‌کی). رستگاری به‌ وسیله ایمان از طریق تاری‌کی، تفسیر دیگری است از نجات‌شناسی آیین بودای پاک‌بوم که شینران آن را مطرح می‌کند و در آن، فرد بدون تلاش فردی و با تکیه بر دل مهربان آمیدا، از طرف او پذیرفته و محفاظت می‌شود، چراکه آمیدا، انسان را آن‌گونه که هست، می‌پذیرد.

جستار پیش رو از بنیادی‌ترین مفهوم در آموزه‌های آیین بودا، یعنی مفهوم «رستگاری»، سخن می‌گوید. رستگاری، رستن از وهم و نادانیِ مربوط به «تهیت» یا «چنینی» چیزها و وقایعی است که آبستن رنج است و مولودش تشویش‌های پیاپی و همیشگی انسان‌ها است. تجلی و نمود جامع و کامل تأکید مهایانه بر جست‌وجوی روشن‌شدگی با همدیگر همراه با همه همنوعان (کرونا/ غمخوارگی) را می‌توان در آیین بودای پاک‌بوم و تلاش رهبرانش، هونن و شین‌ران، در یافتن درمه‌ای مناسب برای نجات تمامی انسان‌ها، با ایمان به سوگند آمیتا و تعهدش به تولد دوباره مؤمنانش در سرزمین پاک‌بوم و دست‌یابی به نیروانه در این دنیا و بدون ترک زندگی و انزواطلبی دید.

مفهوم بوداسف از مفاهیم بسیار مهم در سنت مهایانه‌ای آیین بوداست. برخلاف سنت هینه‌یانه، که فقط یک بوداسف در آن به چشم می‌خورد، که آن هم بودای تاریخی (شاکیه‌مونی) است، در مهایانه، بوداسفان بی‌شماری وجود دارد که بوداسف اولوکیتشوره، با دو صفت برجسته پرَجنا (فرزانگی) و کَرونا (غم‌خوارگی) یکی از آنهاست. در واقع، همین مهربانی و دل‌سوزی بی‌نهایت در بوداسفان است که موجب می‌شود آنها بیش از آنکه در فکر حصول نیروانه خود باشند دغدغه خاطرشان، یاری رساندن به موجوداتی باشد که در بندِ گرفتاری‌اند. ظهور او، برای کمک به موجودات، در شکل‌های مختلفی از بوداها و بدهی‌ستوه‌ها و در قلمروهای مختلف است. محبوبیت بوداسف اولوکیتشوره و سرانجام کیش او، نه فقط در هند، بلکه در سراسر کشورهای آسیای شرقی، رواج یافت. تظاهرات متفاوت او در هنر نگارگری و تندیس‌سازی تابع تفاسیری است که از دو مفهوم اصلی فرزانگی و غم‌خوارگی در فرهنگ‌های مختلف شکل گرفته است. مقاله‌ای که پیش روست، درصدد معرفی این شخصیت، بوداسف اولوکیتشوره، است.

پژوهش پیش رو درباره آموزه رستگاری به وسیله «قدرت دیگر» در آیین بودای پاک‌بوم ژاپنی است. در تمامی مکاتب بودایی دیگر بر رستگاری انسان از طریق تلاش، قدرت و شایستگی‌های او تأکید می‌شود، در صورتی که در این آموزه غیرارتدوکسی، بنیان‌گذاران دو مکتب جودو شو و جودو شین شو، هونن و شینران با تمسک به دیدگاه سنتی از تاریخ در تفکر بودایی، چنین استدلال می‌کنند ‌که تمامی انسان‌های عصر آنها، در منحط‌ترین مرحله از تاریخ زندگی می‌کنند که در آن درمه به وضعیت پایانی خود رسیده و تنها گزینه انسان برای رستگاری، تکیه‌زدن به قدرت لطف و رحمت آمیتا بودا است. نویسنده مقاله نیز می‌کوشد با نشان‌دادن این واقعیت که، انسانی که در این «روزهای» شریر «پایانی قانون» زندگی می‌کند، قادر به نجات کامل خویش با کمک تلاش‌هایش نیست، راهی برای نجات او با استفاده از آموزه‌های این فرقه در عصر حاضر بگشاید.