جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کرامات عرفا و حکایت­ های مربوط به آن­ها حجم وسیعی از قصه ­های عرفانی را تشکیل­ می­دهد و یکی از مباحث کلیدی متون عرفانی فارسی به ­شمار­می­ رود. در یک طبقه­ بندی کلّی انواع مختلف کرامات به سه گونه اصلی اِخبار از غیب، اشراف بر ضمایر و تصرف در عالم هستی تقسیم ­بندی می‌شوند که هرکدام شامل چندین گونه فرعی می­باشند. یکی از گونه­ های فرعی کرامات اِخبار از غیب، تشخیص ویژگی حرام یا شبهه ­ناک بودن لقمه و غذا از طریق فراست و با تعلیم الهی است. این کرامت برپایه این اعتقاد صوفیان بنا­شده ­است که اگر همه عالم را خون مطلق فرا­بگیرد مؤمن از آن جز حلال نمی­ خورد. در این کرامت، عارف بدون هیچ نشانه ­ای و گاه با نشانه­ هایی همچون جنبیدن رگ انگشت، دراز نشدن دست به ­سوی حرام، احساس سیری و پایین­ نرفتن لقمه حرام از گلو، ندارسیدن به دل، سخن­ گفتن طعام حرام، دیدن سیاهی، نجاست و خونابه در غذا و... همراه است. گاهی مخالفان عرفا از این شیوه برای امتحان و آزمودن حقانیت آن­ها استفاده­می­کردند و غالباً پس از تشخیص عارف، استغفار­کرده و از مریدان عارف می­شده ­اند. در این مقاله سعی­ شده ­است ضمن گردآوری، دسته ­بندی و تحلیل این­گونه از کرامات در کتب عرفانی متقدم، به نمونه ­هایی متأخر از این کرامت نیز اشاره­ شود.