جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بازتاب و تأثیر اسطوره در زمینه ­های گوناگون زندگی انسان پسا­ اساطیری، امری واضح و آشکار و تأیید­شده ­است. به­ نظر ­می­رسد عرفان نیز یکی از مقوله­ هایی ­است که گاه تحت تجلّی و تأثیر اسطوره قرار­گرفته ­است. یکی از این تجلّی­ ها را می­توان در کارکرد مختلف اعداد و رازناکی آنان در متون اساطیری و عرفانی پیگیری­ کرد. در این مقاله به شیوۀ توصیفی _ تحلیلی، تجلّی و بازتاب محسوس و نامحسوس کارکردهای اعداد مقدّس اسطوره­ای در متون برگزیدۀ نثر عرفانی فارسی تا قرن هفتم ه.ق بررسی ­شده ­است. البتّه این تشابهات هرگز دلیل تأثیرپذیری صرف و آگاهانۀ عرفان از اساطیر نیست، زیرا این تجلّی­ ها در زمینه ­های دیگر اندیشه­ های جامعۀ بشری نیز مشاهده­ می­شود و مورد واکاوی قرار گرفته ­اند. نتایج پژوهش حاضر، حاکی ­از­آن ­است که گروهی از اعداد، از جمله: یک، دو، سه، چهار و هفت با مضرب­ هایشان( چهل، هفتاد و... )، پنج، شش، دوازده و هزار، خودآگاه یا ناخودآگاه با­توجّه ­به ضمیر مشترک جمعی انسان­ها، میان دو مقولۀ اسطوره و عرفان مشترک­ بوده، کارکردهایی مانند: وحدت و یگانگی، کثرت و فراوانی، تکامل، تقدّس و رازناکی دارند.