جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحليل گفتمان به‌عنوان يک رويکرد کيفي، به‌دليل نقشي که در کشف نهفته‌ها و امور ذهني دارد، جايگاه مهمي در بسياري از پژوهش‌هاي اجتماعي يافته است. ازاين‌رو با توجه به اهميت تحليل گفتمان تحقيقات اجتماعي،اين مقاله به بررسي روش‌شناسي تحليل گفتمان، مي‌پردازد. تحليل گفتمان تکنيکي است که در مطالعة متون، رسانه‌ها، فرهنگ‌ها، علوم سياست، اجتماع و مواردي مانند آن کاربرد دارد و براي کشف معناي به‌کار‌رفته در متن يا سخن تلاش مي‌کند. تمرکز تحليل گفتمان بر گفت‌وگو (زبان نوشتاري يا گفتاري) است و هدف اصلي مورد توجه آن، رفتار اجتماعي نهفته در گفت‌و‌گو مي باشد. به عبارت ديگر، در تحليل گفتمان به‌صورت مستقيم به مقاصد و انگيزه‌هاي افراد در گفت‌وگو کاري ندارد؛ بلکه به‌دنبال آن است که مقوله‌ها، عقيده‌ها، بينش‌ها و نقش‌ها را در درون خود متن مشخص کند. اين مقاله با رويکرد تحليلي و اسنادي، ابتدا به واژه‌شناسي پژوهش تحليل گفتمان مي‌پردازد. سپس به بررسي مباني فلسفي، تاريخچة پيدايش و مهم‌ترين اهداف آن و در ادامه، به نقدهاي آن پرداخته شده است.