جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

متن نهج‌البلاغه مانند هر متن حدیثی دیگر احتمال نقل معنا دارد. یکی از راه‌هایی که می‌توان به اصالت لفظ در نهج‌البلاغه پی‌برد کشف نظام معنایی الفاظ است. برای نمونه اعانه با هفت واژه دیگر هم معناست. برای دلالت‌یابی معنایی این واژه می‌توان از بررسی مترادفات همان واژه استفاده کرد. پرداختن به ظرایف و تفاوت معانی واژگان بر عهده دانش «فروق‌اللغه» است، این دانش، معنای دقیق‌تر و زوایای پنهان دلالی بیشتری را از واژگان ارائه می‌دهد. این پژوهش به بررسی «درخواست کمک» حضرت علی علیه السلام و دیگر معصومین علیهم السلام در ساختار «إعانة» و چرایی گزینش آن از بین مترادفات و تفاوت آن با دیگر مترادفات پرداخته و به روش تحلیلی-کتابخانه‌ای مبتنی است. برای این پژوهش از قرآن، نهج‌البلاغه، معاجم و... بهره گرفته شده‌است. دلالت این ساختار، امداد پی‌درپی و حمایت مستمر تا رسیدن کمک‌شونده به هدف خود می‌باشد. این در ‌حالی ‌است که مترادفات آن چنین دلالتی را نرسانده و هر یک به زاویه‌ای خاص از مفهوم یاری و کمک دلالت می‌کردند و با مفهوم اصلی «إعانة» تفاوت‌هایی از زوایای گوناگون داشتند.

کلام خدا و معصومین علیهم السلام دارای پیوستگی و دقت نظرِ قابل دریافت است. عدم فهم صحیح مراد خداوند و معصومین علیهم السلام منجر به کج فهمی و انحرافات گوناگونی مانند اخلاقی و عقیدتی‌ می‌شود، البته قرآن و معصومین علیهم السلام بر تفکّر و دقّت‌نظر نسبت به کلامشان تاکید دارند ، این اصل درباره حضرت علی علیه السلام و کلماتشان– امام اول بودن شیعیان و خلیفه چهارم بودن اهل سنت- دارای حساسیت بیشتری است، و چون ترجمه، خود به تنهایی گویای مفهوم واقعی کلمات قرآن و ائمه علیهم السلام نیست بررسی آنها از منظرهای مختلف، به ویژه دامنه لغت می‌تواند راه‌گشا باشد. پرداختن به ظرایف و تفاوت معانی واژگان بر عهده دانش «فروق‌اللغه» است، این دانش معنای دقیق‌تر و زوایای پنهان دلالی بیشتری را از واژگان ارائه می‌دهد. در قسمتی از نامه 53 نهج البلاغه، از ترکیب «یَفرُطُ مِنهُم الزَّلل» استفاده شده است. این بخش از نامه 53 درباره مردم و رفتارهای اشتباه آنها، انواع اشتباهاتشان و نحوه برخورد والی با ایشان را تبیین می‌نماید. فارغ از نکات بی‌شمار روانشناسی و جامعه‌شناسی موجود در این جملات، نکات بی‌نظیر لغوی متعددی در آن رویت می‌گردد. هدف این پژوهش؛ توجه به معنای دقیق این کلمه‌ها و نزدیک شدن به منظور اصلی حضرت علی علیه السلام از استعمال این واژگان در جمله، برای استفاده کاربردی‌تر و بهتر از آن است. در نگارش این پژوهش از معاجم، ترجمه‌ها، کتابهای حدیثی و قرآن بهره برده شده است.