جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مباحثه درباره اخلاق همیشه در جوامع جاری و ساری است؛ اما در برهه های خاص از تاریخ به دلایلی مفهوم اخلاق از حوزه دنج فلسفه خارج می شود و به عرصه اجتماع می آید.با رویکرد هرمنوتیک همروانه پل ریکور، در شرایط امروز پاسخ های بهتری را درباره چالش های اخلاقی می توانیم رصد کنیم.جامعه امروز ایران در دهه های اخیر درگیر چالش ها یا پارادوکس های بسیاری شده که گاها این چالش ها تا مرز تبدیل شدن به یک بحران فراگیر پیش رفته و جامعه را درگیر خویش کرده است؛ گسست ها و گسل هایی که بعضاً در برخی حوزه ها بسیار بنیادین محسوب می شوند و فقط محصول تحولات زمانه کنونی نیستند، بلکه در شرایط امروزین جامعه، مجدداً فعال شده اند.آیا ساختارها برای انسان ساخته شده اند یا اینکه انسان ها در خدمت نهادها و ساختارها درآمده اند؟ به نظر می رسد این نقطه ثقل اختلاف های اندیشه های گوناگون و مکاتب فکری مختلف پیرامون اخلاق است.جامعه ایران به لحاظ اخلاقی و در گستره حوزه عمومی جامعه نجیب و آرام است و حتی در بدترین شرایط در درخواست های خود نیز بسیار حداقلی و دچار خودبسندگی است. اما آنچه چالش اخلاقی در جامعه ما را پررنگ کرده، وجود بحران اخلاقی در ساخت های سیاسی و اقتصادی است.

آن ومی ی ا ب ی هنج اری م ف ه ومی است که ن خس تی ن ب ار ب ه وسی ل ه دورکیم در جامعه شناسی، کاربرد فراگیری پیدا کرد و به وضعیتی اطلاق می شود که در آن هنجارهای اجتماعی نفوذ خود را بر رفتار فرد از دست می دهد. در چنین شرایطی است که افراد دچار سردرگمی شده و نهایتاً بی نظمی و سقوط اخلاق ونابسامانی، چه در عرصه فردی و چه در عرصه اجتماعی، به وضوح خود را نشان می دهد. در شرایط آنومیک که قوانین و مقررات تعمیم یافته و مورد قبول جامعه از سوی افراد مورد تعرض قرار می گیرند و نقض می شوند، دیگر نمی توان بر اساس هنجارهای معمول پیش بینی کرد که افراد چگونه رفتار خواهند کرد. مرتن دو نوع رفتار انحرافی دیگر را نیز در چنین شرایطی شایع می بیند که عبارت است از: بوروکراسی مخرب و پیدایش و شیوع انواع مشاغل و فعالیت های غیرقانونی یا شیوه های ابداعی متنوع کسب موفقیت (بخوانیم فساد اداری و اقتصادی). جامعه سیاست گریز سیاست زده، برایندی از انفعال، یأس، سرگشتگی و نا امیدی از تغییر به سمت بهبود.