جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دین برنامه ی جامع معرفتی و اعتقادی و عملی برای سعادت انسانهاست که توسط پیامبران الهی برای سعادت بشر ارائه شده و از این رو در تمامی جهان ادیان الهی گسترش یافته اند با این وجود، به دلیل عقل و اختیار آدمیزاد، مکاتب بشری نیز در کنار ادیان الهی که یا در تقابل و یا در تعامل با این ادیان هستند پدید آمده اند . در کشور چین هم مانند دیگر کشورها ادیان و مکاتب مختلفی وجود دارد همانند: مسیحیت ، بودا، کنفوسیوس ، اسلام، کمونیسم و ...... در میان این ادیان و مکاتب، پیروان دین اسلام حدود دو درصد از جمعیت چین را تشکیل می دهند . اسلام از حدود قرن هفتم میلادی به دنبال انتشار آن در ایران و با بهره گیری از فنون دریانوردی ایرانیان از طریق راه ابریشم دریایی از خلیج فارس به سواحل جنوبی چین رسید . انتشار اندیشه های صوفیانه اسلام در چین قرن ها بعد در حدود قرن شانزدهم میلادی به ویژه در دوران سلطه مغول بر بخشهای وسیعی از شرق و غرب آسیا از طریق راه ابریشم از ایران و آسیای مرکزی صورت پذیرفت و از این طریق در مناطق مختلف چین مثل استان گانسو ؛ چین های ؛ نین شای ؛ شان شی ؛ سین کیان و یونان گسترش یافت که استان "چین های" و استان " گانسو" مرکز اصلی تصوف در چین بشمار میرود . و اما پیدایش وهابیت که بنام اخوانی در چین مشهور و موسوم است در اوایل قرن 19 میلادی توسط شخصی بنام " ما گوان یوان " که از متفکران و فعالان بزرگ جامعه مسلمان چین بشمار می آید گسترش یافت . او با شعار بازگشت به اصل اسلام ، تاکید بر عمل کردن به شریعت ،مخالفت با تفکر تصوف که آنها را بدعت می نامید توانست بسیاری از جوانان اهل تصوف و تازه مسلمان را به خود جذب کند. رفته رفته اندیشه وهابیت در مناطق مختلف چین به ویژه استان یونان ؛ پکن و چین های که مرکز اصلی وهابیت در چین است نفوذ کرده است. گسترش بسیار سریع وهابیت که در طی 50 سال به بانفوذ ترین گروه مسلمان چین تبدیل شد ، چند عامل دارد: عامل داخلی : الف) ضعف بنیه علمی رهبران تصوف در مسایل دینی و برخی اشتباهات رفتاری . ب) بی توجهی به برخی از ظواهرشریعت در متصوفه. ج) نفوذ برخی از اندیشه های غیر اسلامی( کنفوسیوس، بودایی و ...) در اعتقادات اهل تصوف که این مکتب را در مقابل اندیشه های وهابی گری آسیب پذیر کرده است . عامل خارجی : الف)سیاست حکومت چین که از نفوذ رهبران متصوفه و گسترش این مذهب هراس داشته اند و به همین خاطر در مقابل متصوفه به تقویت وهابیون پرداخته اند. ب)حمایت های مالی دولت عربستان از مبلغان وهابی و گروندگان به این اندیشه. ج)ساختن اماکن مذهبی ( مدارس، مساجد و ... ) و انتشار کتب و سازماندهی وهابیون و کمک های مالی به آنها که این عوامل در کنار عامل داخلی( درون دینی متصوفه) به گسترش وهابیت و تضعیف اهل تصوف انجامیده است. دین اسلام در چین دوبرهه تاریخی را پشت سر گذاشته است. بنا براین میتوان گفت : الف ) برهه قدیم که همان اسلام صوفیانه است که دارای مبانی عقیدتی و رفتاری با ادبیات و فرهنگ خاص به خود می باشد ب) برهه جدید که همان اسلام وهابیت و سلفی است و آن نیز مبانی و فرهنگ خاص به خود را دارد . بطور خلاصه مبانی اسلام قدیم در چین عبارتست از : اطاعت محض و غلو در مرشد ؛ تقدم طریقت بر شریعت ؛ رهبانیت ؛ وحدت وجود و حب پنج تن مخصوصا امیرالمومنین (علیه السلام) ؛ خانقاه جایگزین کعبه . مبانی اسلام جدید در چین نیز عبارتست از:اکتفا به توحید عبادی در مقابل توحید ربوبی و ذاتی ؛ حرمت توسل شفاعت و تبرک ؛ ظاهر گرایی در قرآن و سلفی گری (تقلید کورکرانه از اندیشه گذشتگان ). در این پژوهش بر آنیم مبانی اسلام قدیم در چین را بر پایه ی آموزه های قرآن کریم مورد بر رسی قرار دهیم.