جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش به مقایسه اصول و لوازم دو رویکرد ناتورالیستی(یونگ) و پدیدارشناختی(هانری کربن) می‌پردازیم. هدف پژهش حاضر، بررسی رویکرد پدیدارشناسی هانری کربن و رویکرد ناتورالیستی کارل گوستاو یونگ به دین با شیوه تحلیلی-توصیفی می‌باشد. یونگ برای تبیین دین راه‌حل طبیعت‌گرایانه ارائه می‌کند. از نظر یونگ جایگاه امر دینی در ناخودآگاه جمعی افراد قرار دارد. کهن‌الگوها محتویات ناخودآگاه جمعی هستند که به صورت بالقوه در روان آدمی قرار دارند. از نظر یونگ امر مقدس یا خدا مطابق با کهن‌الگوی(خود)در ناخودآگاه جمعی است و همان طور که کهن‌الگوی(خود) موجب تمامیت یافتن روان و یکپارچگی آن می‌شود، اعتقاد به خدا نیز موجب وحدت روان و رفع کشمکش‌های درونی می‌گردد. نمود این کهن‌الگو در واقعیت در آداب و مناسک دینی است تا افراد بدین وسیله خود را به کهن‌الگو خود(خدا) نزدیک نمایند. یونگ وجود امر دینی را از منظر روان‌شناسی و تأثیر آن بر روان فرد بررسی می‌کند و کربن از روش پدیدارشناسی برای بررسی دین بهره می‌برد. کربن در جستجوی احیای بعد معنوی از دست رفته بشر قرن بیستم است و در همین راستا با استفاده از پدیدارشناسی در صدد کشف ذات و ماهیت دین می‌باشد. او در ابتدا از هوسرل و هایدگر متأثر بود و در ادامه تحت تأثیر حکیمانی چون ملاصدرا و سهروردی و... که با تکیه بر دیدگاه‌های آنان به بررسی عوالم سه‌گانه طبیعت، مثال و عقول می‌پردازد. کربن به شیوه حکمای اشراقی معتقد است که متناظر با قوای مفارق(حس، خیال، عقل) سه مرتبه از عالم یعنی طبیعت، ملکوت و جبروت وجود دارد. به نظر او پیامبر و ائمه اطهار(علیهم السلام) به عنوان راهنما و هادی مسیر به فرد کمک می‌کنند تا به رشد و استکمال فردی و حقیقی خود دست یابد. دست یابی به این حقیقت برای کربن یعنی نزدیکی به امر قدسی و وجود خداوند است؛ که هرچه تهذیب نفس افراد بیشتر باشد تقرب بیشتری به خداوند پیدا می‌کنند. یونگ و کربن به نوعی هر دو به دنبال معنا بخشی به زندگی انسان هستند و با کنار زدن ظاهر در پی کشف حقیقت باطنی هستند. ولی با این تفاوت یونگ از روش ناتورالیستی استفاده می‌کند و واقعیت نهایی را مندرج در ناخودآگاه جمعی می‌داند ولی کربن با روش پدیدارشناسی و التزام هستی‌شناسانه به جهان‌شناسی حکمای مسلمان، تأویل عرفانی را راهگشای فهم حقیقت می‌انگارد.