جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از رویکردها درباره قصه‌های قرآن کریم، اسطوره انگاشتن آن‌هاست. مطابق این دیدگاه قصه‌های قرآن کریم اسطوره‌ای (نمادین و رمزی) تلقی می‌شوند؛ به‌این معنا که چنین قصه‌هایی ماجراهای واقعی و حقیقی را بازگو نمی‌کنند؛ زیرا زبان نمادین و اسطوره‌ای مدلول مطابقی ندارد و باید کشف شود، از ظاهر لفظ معنا به دست نیامده و حقیقتی ورای واژه‌ها وجود ندارد؛ خلاصه اینکه قصه‌پرداز، ملزم به بیان واقعیت نیست بلکه طبق هدف خود از «نماد» بهره می‌گیرد. چنین رویکردی را می‌توان متأثر از مبانی پوزیتویستی، اندیشه‌های فلسفی و علوم انسانی (تجربی) عصر روشنگری دانست. با تحلیل و تبیین مبانیِ معرفتی و فرهنگی اسلام و مبانی معرفت‌شناختی جامعه‌شناسی پدیده‌شناسی می‌توان آن را موردنقد علمی قرارداد؛ زیرا اشتراک گزاره‌های قرآن کریم با گزاره‌های کتب مقدس یهود و مسیحیت دوران نوزایی، بدون در نظر گرفتن مبانی معرفتی، عوامل فکری و فرهنگی ویژه‌ای اسلام با یهود و مسیحیت، باعث پیدایش چنین رویکردی شده است. قصه‌های تورات و انجیل تحت تأثیر عوامل فکری مختلف ازجمله؛ تعمیم روش معرفتی تجربی، رویکرد انتقادی به گذشته و هرمنوتیک فلسفی با نمادانگاری زبان دین، اسطوره پنداشته شده‌اند. تعریف ناپذیری اسطوره، به دلیل «ابهام» در معنا و اشتمال بر «نماد» باعث درهم‌آمیزی قصه‌های اسطوره‌ای یونان باستان با قصه‌های کتب مقدس شده است. با گسترش ترجمه کتب، به‌ویژه ترجمه قرآن کریم به زبان‌های مختلف، توسعه مدرنیته در جوامع شرقی، فعالیت گروه‌های فراماسونری، مستشرقان و خاورشناسان موجب شده است که برخی دانشمندان و روشنفکران مسلمان نیز با تأثیرپذیری از این جریان، به اسطوره انگاری قصه‌های قرآن کریم گرایش پیدا کنند. این در حالی است که مبانی دین اسلام، قرآن و فرهنگ اسلامی متمایز با مبانی عصر نوزایی، دین یهود و مسیحیت و فرهنگ آنان است. طبق مبانی اسلام و فرهنگ قرآنی؛ قصه‌های قرآن کریم با دلایل درون دینی و برون دینی، مطابق با واقع و بیانگر سرگذشت واقعی و حقیقی امّت‌های پیشین است.