جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فيه مسائل أولها عصمة الأئمة (ع) من بدو ولادتهم الي آخر عمرهم. (انصاري-محمد باقر) [شيخ علي حيدر 1/160]

پاسخ سه پرسش است از كسي كه از وي نام نمي برد. نخستين پرسش درباره حديث ممازجت و مزايله كه در » كافي» آمده است: ان الله داخل في الاشياء لا بالممازجة و خارج عنها با بالمزايلة. همانكه نمايه 3 پرسش آن در «فهرست كتب مشايخ 350» آمده است. اين گفتار در «فهرست تصانيف سيد ... » از محيط كرماني چنين نشان داده شده است: «الرسالة الرابعة و الثلاثون في اجوبة مسايل من التوحيد و غيره» آنگاه نمايه سه پرسش. در انجامه تاريخ به پايان رسيدن دوشنبه دهه پاياني رمضان 1242ق آمده است. (احمد منزوي) سؤالاتي را كه درباره حديث «داخل في الاشياء لا بالممازجة ... » و قصد قربة در عبادات و آيه « لن تنالوا البر حتي تنفقوا مما تحبون ... » يكي از مريدان رشتي از وي نموده، به صورت مزجي جواب داده است. و آن را در روز دوشنه دهه آخر رمضان 1242 به پايان رسانده است. (علي صدرائي) اين رساله پاسخي است اعتقادي به سه سوال يكي از اجله به قرار زير: 1- مقصود از حديث «داخل لا كدخول الشئي في الشئي» و حديث «ان الله داخل في الأشياء لا بالممازجة و خارج عنها لا بالمزايلة». 2- مقصود از نيت قربتي كه شرط صحت عبادت است. 3- تأويل لن تنالوا البر حتي تنفقوا مما تحبون. رشتي در رمضان 1242 تأليف اين رساله را به پايان رسانده و ظاهراً چاپ نشده است. اين رساله حاوي پرسشهايي درباره مسائل زير است: طينت عليين و طينت سجين؛ تفسير آيات «انا لله و انا اليه راجعون» و «الا الي الله تصير الامور» ؛ وجه صحيح بسيط الحقيقه كل الاشياء؛ آيه مباهله و ... . . آغاز كتاب: بسمله. قال سلمه الله تعالي. سئوال كيف يدل العقل القاطع المطبوع علي النبوة الخاصة‌ و الولاية الخاصة بل ما نجد لايدل عليه العقل المسموع فلاينفع مسموع ... . اقول لئن اقصر الخطبة فقد اعظمت المسئلة. اعلم ... انجام كتاب: و قد قال الشاعر و من حضر السماع بغير قلب و لم يطرب فلا يلم المغني [عكسي دائرة المعارف 1: 110؛ فهرست معصوميه 2: 152]

در ديباچه از پرسنده نامي نيامده و از او به «بعض اخوان الصفا ... » ياد شده است. ولي در «فهرست تصانيف السيد ... » كار محمد حسين محيط كرماني (هفـ) (رديف 6) و نيز در «فهرست كتب مشايخ» (ص309) از وي به شيخ اسماعيل بن شيخ اسدالله الكاظمي نام برده شده است. چهار پرسش و پاسخ است كه نمايه آنها در همان فهرست ها ‌آمده است: 1. معني عصمت 2. تفسير «اني جاهل في الارض خليفة» 3. وجوب معرفت ائمه دوازده گانه، 4. حديث طينت. با روش «قال سلمه الله» و «اقول» . (احمد منزوي) رساله اي است در پاسخ به يكي از اخوان الصفا درباره چند سوال: 1- اتفاق نظر اماميه بر وجوب عصمت امام (ع) قبل و بعد از حجيت و بلوغ (از ولادت تا وفات) و عصمت انبياء. 2- شرح مباحث طينت به اجوبه مسائل محمد رحيمخان ارجاع داده شده است. آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد، فيقول العبد الجاني ... الرشتي ان بعض اخوان الصفا و قدوة اصحاب الوفا ... قد اتي بمسايل عويصة و اراد الجواب علي الاستعجال، و انا مع اعتشاش البال. انجام كتاب: و قد شرحت مباحث الطيبة علي اكمل ما ينبغي علي حسب و سعي مما يسع الاظهار في عدة من الرسايل و اجوبة المسايل خصوصاً اجوبة مسايل محمد رحيم خان. و الله الموفق للصواب و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين. [دائرة المعارف اسلامي 1/112؛ فهرست كتب مشايخ 309ش 190]

در جواب سؤالات ميرزا ابراهيم شيرازي است. سؤالات از اين قرار است: 1- از معناي «نبوتين» و «ولايتين» و فرق بين مطلق و مقيد آن دو و معناي خاتميت 2- از حديث ان النبي (ص) حال حول القدرة و الولي حول العظمة و بعد صاد الامر بالعکس که نتيجه اين حديث درعالم ظاهر چيست؟ 3- معناي «يا من دل علي ذاته بذاته» در دعاي صباح 4- حقيقت جبرئيل و معناي وساطت او نسبت به پيامبر اکرم (ص) 5- معناي ملائکه عالين و دليل وجودشان از کتاب و سنت 6- حقيقت روح القدس 7- معناي تفويض 8- عصمت و حقيقت آن 9- معناي اين کلام که «امامت از اصول دين نيست و منکرش کافر نيست» 10- معناي نيت و حضور قلب و توجه و قربت در عبادات 11- معناي قلب و فرق آن با عقل و روح 12- معناي دين، مذهب، اسلام و ايمان، و حق اليقين، عين اليقين، علم اليقين، و حقيقت، شريعت و طريقت و فرق ميان اينها بر طبق مذهب اهل بيت 13- ادعيه و اذکاري که به جهت رفع وسواس و اعتقاد و عمل و رفع شک و شبهه خوانده شود. اين رساله به چاپ رسيده است. پاسخ پرسشهائي است بيشتر اعتقادي، كه آقا محمد ابراهيم شيرازي تقديم داشته و سيد با استدلال و بطريق شيخيها از آنها جواب گفته، و اين پاسخها در حال سفر در جزيره ناجيه نزديك مسجد كوفه بتاريخ ششم شعبان نوشته شده است. (سيد احمد اشكوري) رساله ايست در جواب سؤال ميرزا ابراهيم شيرازي در عقائد و كيفيت ايمان و تحقيق در مسئله علم اليقين و عين اليقين نوشته (نخجواني، محمد) جوابا علي اسئلة ميرزا ابراهيم الشيرازي. «باش اعيان» و تناول هذه الرسالة جوابات لمسائل غامضة عميقة منها: 1- سوال عن معني النبوتين و الولايتين بالحقيقة الاولية و الثانوية و الفرق بين المعنيين، و الفرق بين (النبوة) و (الولاية) (المطلقتين) (المقيدتين) و معني (الخاتمية) في كل منهما. و الفرق بين كلام المسؤول و بين كلام الصوفية و الحكماء و المتكلمين. و الشترط السائل ان يكون الجواب بالادلة الثلاثة: 1- الكتاب 2- السنة 3- دليل العقل. 2- السؤآل الآخرما معني ما ورد في الحديث النبوي عن طرف النبي - صل الله عليه و آله - حول جلال القدرة و طواف الولي - عليه السلام - حول جلال العظمة، و بعده صار الامر بالعكس و ما نتيجة ذلك في العالم اي عالم الظاهر او (عالم الاجسام) ؟ (رياض الطاهر) آغاز كتاب: الحمد لله رب العالمين. . ان المولي الاجل الانبل و الفاضل الاوحد الاكمل ذا القريحة الوقادة. انجام كتاب: و ذلك بعد رجوعه من زيارة امير المؤمنين في اليوم السابع و العشرين من رجب حامداً مصلياً مستغفراً. [فهرست کتب احسايي و ساير مشايخ ص 133؛ الهيات تهران ص 218؛ رايانه آستان قدس]

جواب سؤالاتي كه از رشتي شده و او جواب آنها را بعد از شش ماه و مسافرت به مشهد مقدس و بازگشت به كربلاي معلي داده است سؤالات را متن قرار داده و شرح كرده است. (صدرائي خوئي) سؤال ها از شخصي به نام محمد حسين بن خلف بن درمسائل متفرقه از معني « وسع کرسيه السموات ... »، « حروف نورانيه »، « معني قول اميرالمؤمنين عليه السلام: انا کاب الدنيا لوجهها » وغيره که مشتمل بر38 سؤال است وباعناوين « قال - اقول » برگزار مي شود. جواب سؤالهائي است كه در مسائل اعتقادي مانند (فرق بين دوام خدا و دوام جنت ونار - علم خدا به زيد قبل از وجودش - و كيفيت توجه خطاب به ما در حالتي كه معدوم بوديم و ... ) از مؤلف شده و از آنها را پاسخ داده است ابتدا سؤال را با عنوان «قال» مي آورد بعد با عنوان «اقول» به جواب آن مي پردازد. جواب يازده پرسش اعتقادي است كه سيد رشتي به طريقه خود بدانها پاسخ گفته است و در آن به بعضي از اعتراضات وارده بر شيخ احمد احسائي جواب گويد. جواب مسائلي چند در عرفان است كه سيد رشتي به طريق خود بدانها پاسخ گفته است. پاسخ از يازده سؤال است درباره معني عصمت و ولايت مطلقه و داستان تازيانه سواده بر پيامبر اكرم و جبر و تفويض و چگونگي نزول جبرئيل و خوردن حضرت رضا انگور مسموم را و موجب بر بدا و حروف اسما و طاقت عباد بر نماز وجود تشريعي و تكويني و محتواي قناديل معلقه بر عرش. متن سؤال فارسي و پاسخها عربي، و شب جمعه محرم 1257؟ بپايان رسيده است. (سيد احمد اشكوري) در پاسخ به مسائل گوناگون. اول آنها سئوالي است درباره سر عصمت، نخستين آنها درباره عصمت انبياء و اولياء ... پاسخ چندين سؤال فلسفي است كه نام سائل در رساله حاضر نيامده است، عناوين برخي از سؤالات چنين است: المسألة الاولي: هل يصدر من الواحد اكثر من واحد أم لا؟ المسألة الثانية: ما أول صادر عن الله جل جلاله؟ اين رساله كه او بپرسشهائي پاسخ ميدهد و ميگويد كه از استاد دام ظله گرفتم. (دانش پژوه) اين رساله كه سيد كاظم رشتي بپرسش يكي از دوستان در آن پاسخ ميدهد. (دانش پژوه) در پاسخ كسي كه از وي به «بعض العلماء الاعلام و الففضلاء الكرام ... » ياد مي كند. و آغاز مي شود با پرسش از چندي از كلمات شيخ احسايي: «ان الله خلق الخلق كرماً وجوداً و تفضلا ... . » پرسش هايي ست فلسفي - عرفاني. (احمد منزوي) در پاسخ يكي از «سلاك سبيل حق و يقين» كه در آغاز آن از رسيدن پاسخ هاي پرسش هاي پيشين ياد مي كند. نخستين پرسش در فرق ميان دوام خداوند و دوام بهشت و دوزخ، و واپسين پرسش درباره كفر و ايمان نياكان پيامبر است. در انجامه تاريخ به پايان رسيدن سه شنبه 24 ج1/1236 آمده است. نمايه 24 پرسش و پاسخ اين گفتار در «فهرست كتب مشايخ 338-340» آمده است. اين گفتار در «فهرست تصانيف سيد ... » محيط كرماني (هف) با عنوان زير آمده است: «الرسالة الخامسة‌ (الرابعة) و العشرون ايضاً في اجوبة المسايل العاملية» . نيز شمار پرسش و پاسخ ها 24 است. آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد فيقول العبد الجاني ... الرشتي. ان بعض سلاك سبيل الحق و اليقين و طلاب البصيرة في الدين ... قد عرض علي مسايل غامضة ... قال سلمه الله. بعد السلام علي تلك الطلعة البهية‌. انجام كتاب: فان ذلك مقتدر في حقه. و هذا ظاهر واضح. انشاالله. و لاحول و لاقوة الا بالله ... قد فرغ من تسويدها منشيها في اليوم الثلاثا الرابع و العشرين من (ج 1/1236ق) مع كمال اختلال البال و اغتشاش الاحوال. حامداً مصلياً مستغفراً ... [التراث العربي 3/48؛ مرعشي 13/196؛ حضرت معصومه 1/376؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي 1/107 و 1/260 و 1/319؛ ذريعه 8/360: متن؛ فهرست نسخه هاي خطي فارسي 2/919؛ مشار فارسي 2/2189؛ دياني ص 128؛ دانشگاه تهران 15/4130 و 17/411 و 16/575؛ فهرست مشايخ 2/111؛ دائرة المعارف اسلامي 1/33 و 1/108و 1/109 و 1/110 و 1/171؛ اعلام 4/1884، مشار، مؤلفين5/37؛ ذريعه 8/260؛ اعلام 3/1884: فهرست كتب مشايخ 311؛ مشار 2/2189: براي چاپ ترجمه فارسي آن؛ مشار، مؤلفين 5/37: تصوير؛ فهرست كتب مشايخ 313؛ ‌ذريعه 18/32 «كشف الحق»، همانجا 21/226 «المعراج» ؛ اعلام 3/1884 «المعراج» ؛ مشار، عربي 482 «مجموعة الرسائل» چ 1277ق؛ مشار، مولفين، 5/37؛ نشريه 5/223]

رساله ايست در پاسخ به سؤالات ميرزا محمد باقر طبيب بهبهاني که از مراتب توحيد و مقام وحدت و تفريد و از مراتب و مقامات و ولايت ائمه عليهم السلام در كربلا از مؤلف پرسيده بود. وي جواب مختصري بر آنها نگاشته و بعد از آنكه به وطنش باز گشته سوال كننده درخواست جواب مفصل آنها را كرده و مؤلف درهنگام خروج از كربلا و عزم زيارت امام رضا عليه السلام نامه او را دريافت و رساله حاضر را در جواب وي در منازل بين راه نگاشت. رشتي اين رساله را در 12ربيع الاول 1238به پايان رسانده است. سه پرسش است پيرامون: مراتب توحيد، مراتب ائمه عليهم السلام، اعتقاد سيد در معاد. اين سؤالها را ميرزا محمد باقر طبيب بهبهاني تقديم داشته و رشتي بروش هميشگي خود با عناوين «قال-اقول» از آنها به تفصيل پاسخ گفته و دوازدهم ربيع الأول 1238 بپايان برده است. (سيد احمد اشكوري) گفتاري است از سيد كاظم بن قاسم رشتي (م-1259 هـ) در پاسخ ميرزا باقر طبيب بهبهاني. از نسخه اي از اين رساله كه در دست ماست (3/66 مجلس) بر ميآيد كه در پاسخ دو مسئله نگاشته شده اما در ذريعه آمده كه اين رساله در پاسخ سه مسئله است. (عبدالحسين حائري) پاسخ به دو مساله و تاليف شده در 12 ربيع الاول 1238. پاسخ ميرزا محمد باقر طبيب بهبهاني است كه از مراتب توحيد، مراتب ائمه عليهم السلام و جسماني يا روحاني بودن معاد پرسيده. رشتي معتقد است منكر معاد جسماني منكر يكي از ضروريات دين است و به اجماع مسلمين كافر و واجب القتل است. سيد كاظم سؤال را به عنوان «متن» و پاسخ را به عنوان «شرح» قرار داده و با عناوين «قال سلمه الله - اقول» به بيان آن پرداخته است. (غلامي مقدم، براتعلي) رساله اي است با عناوين «قاله -اقول» در پاسخ به سه مسأله آقا سيد علي بهبهاني (قرن13). بدين شرح: 1-مراد از بينونيت عزلت و بينونيت صفت در فرمايش حضرت امير عليه السلام چيست؟ 2-معني حديث شريف الجمع بلا تفرقه زندقه، ‌و التفرقه بلا جمع تعطيل، و الجمع بينهما توحيد چيست؟ 3-وجود امر انتزاعي اعتباري است يا متأصل. اين رساله ضمن رسائل چاپ شده است. رساله اي است در پاسخ به مسائل «ميرزا محمد باقر طبيب بهبهاني» با عناوين «قال - اقول» شامل سه مسئله بدين شرح: 1-مراتب توحيد و مقام وحدت و تفريد 2- مراتب ائمه اطهار (ع) و مقامات ايشان و ولايت ايشان 3- بيان حقيقت معاد و اينكه آيا معاد جسماني است يا روحاني. طبق ترقيمه نسخه حاضر و نسخه مرعشي؛ مؤلف در 12 ربيع الاول 1238 هنگام خروج از مشهد الحسين (ع) به سمت الرضا (ع) تأليف اين رساله را به پايان رسانده است. اين رساله چاپ نشده است. آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد، فيقول العبد الجاني و الاسير الفاني كاظم بن قاسم الحسيني الرشتي ان الدر الفاخر ... ميرزا محمد باقر الطبيب البهبهاني حرسه الله، عن شر كل غاشم غادر اوجهني في مشهد ... انجام كتاب: قد وقع الفراغ من تسويدها بيد منشيها في الثاني عشر من ربيع المولود في سنة 1238ق، مع كمال اختلال البال و اغتشاش الاحوال و عروض الامراض المانعة من استقامة الحال مع مارد من تهجم الهموم. [الهيات مشهد 2/181؛ نسخه پژوهي 3/108؛ جامع گوهرشاد 5/615]

هفده سؤال است درباره معني توحيد و صفات و اسماءالله و ظهور آيات الهي در ائمه و رموزات حرفيه و حروف مقطعه قرآن و فضل حضرت پيامبر بر اميرالمؤمنين عليهما السلام و جبر و تفويض و وجود و مراتب آن و وجوب كليات ثلاثه در خارج و تعريف عقل و مناسبت بين ألفاظ و معاني و تركيب ضدين و تقسيم اشياء به كثيف و لطيف و ألطف و بطلان مفهوم واجب و معني گفته حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام «من عرف نفسه فقد عرف ربه». عبدالله بيك بن نصرالله بيك اين پرسشها را تقديم داشته و سيد رشتي از آنها با روش خاص خود پاسخ مي گويد. (سيد احمد اشكوري) احتمالا همان است كه در ذريعه ج 5 ص 189 ش 866 ذكر شده، فراغت از تاليف عصر شنبه 15 محرم سال 1237 مي باشد. رساله ايست در مسائل متفرقه توحيد حق وصفات و اسماء خدا و غيره باعنوانهاي « قال » و « اقول » در پاسخ سؤالات نصرالله بيك از سيد كاظم رشتي (م-1259) رساله حاضر شاد همان « جوابات الاسئلة التوحيدية » سيد كاظم رشتي است. (عبدالحسين حائري) رساله اي كه در پاسخ عبدالله بيك پسر نصرالله بيك در روز شنبه 15 محرم 1237 پرداخته است. (دانش پژوه) رساله اي ديگر كه او در پاسخ عبدالله بيك نوشته است. (دانش پژوه) آغاز كتاب: الحمدلله رب العالمين. . ان الاخ السديد و الولي الرشيد الزكي اللوذعي و اللبيب الالمعي. انجام كتاب: فمن أراد أن يطلع حقيقة الاطلاع فعليه بمطالعة تلك الرسالة الشريفة و السلام علي من اتبع الهدي. [مرعشي 6/100]

پاسخهاي استدلالي مفصلي است به پرسشهاي ملا محمد تقي پيرامون حصول علم در شرعيات و فتح باب علم براي سالكان و تكليف مردم در عصر غيبت و چگونگي به دست آوردن آن تكليف و نظر رشتي در قواعد اصول فقه. سوالها به صورت متن و پاسخ ها با عنوان شرح مي باشد. (سيد احمد حسيني) آغاز كتاب: الحمدلله رب العالمين. . ان جناب الانجد الامجد ذا الفهم الوقاد و الفكر النقاد اللوذعي الالمعي راقي مراقي المعرفة. انجام كتاب: فأشرت اليه بالاشارة‌ الظاهرية و الباطنية ليعلم كل اناس مشربهم و لينال كل أحد مطلبهم. . [التراث العربي 3/48؛ مرعشي 13/196؛ حضرت معصومه 1/376؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي 1/107 و 1/260 و 1/319؛ ذريعه 8/360: متن؛ فهرست نسخه هاي خطي فارسي 2/919؛ مشار فارسي 2/2189؛ دياني ص 128؛ دانشگاه تهران 15/4130 و 17/411 و 16/575؛ فهرست مشايخ 2/111؛ دائرة المعارف اسلامي 1/33 و 1/108و 1/109 و 1/110 و 1/171؛ اعلام 4/1884، مشار، مؤلفين5/37؛ ذريعه 8/260؛ اعلام 3/1884: فهرست كتب مشايخ 311؛ مشار 2/2189: براي چاپ ترجمه فارسي آن؛ مشار، مؤلفين 5/37: تصوير؛ فهرست كتب مشايخ 313؛ ‌ذريعه 18/32 «كشف الحق»، همانجا 21/226 «المعراج» ؛ اعلام 3/1884 «المعراج» ؛ مشار، عربي 482 «مجموعة الرسائل» چ 1277ق؛ مشار، مولفين، 5/37؛ نشريه 5/223؛ نسخه پژوهي 3/109؛ شيخ علي حيدر 1/367 و 1/375؛ دهگان ابراهيم 2/314؛ رايانه آستان قدس]