جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در تاریخ تصوف دو گروه به نام "اویسیه" شهرت یافته­اند که هم از حیث زمان و هم از حیث مبانی، باورها و سلوکشان تفاوت­هایی جدّی و قابل توجه با یکدیگر دارند و می­توان آنها را به "اویسیه ی قدیم" و "اویسیه ی جدید" نام­گذاری کرد. در "اویسیه ی قدیم"، سالک "اویسی" با تأسّی از سرگذشت اویس قرنی، و بدون سر سپردگی به شیخی زنده، از طریق ارتباط روحی و معنوی با پیامبر اکرم (ص) یا با توسّل به شیخی که هرگز ندیده بود یا در قید حیات نبود، سلوک می­کرد. ولی "اویسیه ی جدید" یک طریقت شیعی نسبتاً نوپدید در ایران است که حدود صد سال پیش توسط جلال­الدین میرابوالفضل عنقا پایه­گذاری شد وتا به امروز در آنجا با قطبیت نادرعلی عنقا به حیات و تبلیغات خود ادامه می­دهد. این طریقه را با توجّه به تنوّع و گاه تناقض آراء و تعالیم بزرگانش، می­توان طریقه­ای التقاطی و آمیزه­ای از مباحث عرفانی، مطالب علمی (به­ویژه مباحث مربوط به فیزیک، روان­شناسی و انواع شاخه­های آن)، جادو، احضار روح و ... دانست. در این جستار برآنیم تا با مطالعه و ارجاع به آثار این گروه و سایر منابع مرتبط، ضمن معرفی مختصری از اویسیة جدید اظهارات و مدّعیات آنان را مورد بررسی و نقد قرار دهیم.