جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 5
بررسی معناشناختی واژه تخطف در قرآن با تأکید بر آرای مفسران
نویسنده:
داود اسماعیلی ، محمدرضا حاجی اسماعیلی ، الهام آقادوستی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
واژۀ «خطف» در ساختار ثلاثی مجرد دارای معنای روشنی است؛ اما ساختار ثلاثی مزید آن در آیات 57 سوره قصص و 67 سوره عنکبوت نزد مفسران قرآن، گوناگون تبیین شده است؛ از این رو، ضرورت دارد با نگاه به سیر کاربرد این ساختار نزد عرب جاهلی و مفهوم آن در فرهنگ اجتماعی عربِ معاصر، نزول و سیاق آیات و دیدگاه مفسران، تحلیل و بررسی شود. این پژوهش در همین راستا با روش تحلیلی‌توصیفی بر آنست تا با تأمل در قدر مشترک منابع تفسیری ـ تاریخی به واکاوی معنای «تخطف» نزد مفسران قرآن بپردازد و در پرتو آن به مفهوم مدنظر این واژه در عصر نزول دست یابد. نتیجه اینکه مفهوم واژۀ «تخطف» در این آیات، آنگونه که مفسران قرآن یاد کرده‌اند، تنها اختصاص به اموال یا نفوس نداشته است، بلکه دربرگیرندۀ هر دو مفهوم است؛ بنابراین، قریش ساکن مکه، هم غارت دیگر قبائل و هم تعرض آنها به جان خویش را عامل اصلی عدم ایمان خود بیان می‌داشتند. این برداشت به دلیل اینکه با قرائن تاریخی، لغوی و درون‌متنی آیات قرآن همخوانی دارد و نیز با جایگاه خاص قریشیان در میان عرب شبه‌جزیره سازگار است، بر تصور واقع‌بینانه‌تری از مفهوم آیه دلالت دارد.
صفحات :
از صفحه 17 تا 32
تتبع سیر تدریجی آموزه تواضع در قرآن با تکیه بر ترتیب نزول
نویسنده:
الهام آقادوستی ، مهدی مطیع
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
بررسی آموزه‌های اخلاقی قرآن در بستر تاریخی نزول می‌تواند زوایای مهمی از این آموزه‌ها را روشن سازد. در واقع با تتبع یک موضوع در سیر نزول می‌توان فرایند حذف یک رذیله اخلاقی و جایگزین کردن یک فضیلت به جای آن را ترسیم نمود. این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی و با هدف تبیین آموزه«تواضع» در فرایند نزول، درصدد کشف معارف نهفته آنها و ترسیم شیوه نهادینه کردن تعالیم اخلاقی در جامعه است. بهره‌گیری از تماثیل و ذکر مصادیقی از سرگذشت انبیاء و امم سلف، بکارگیری روش الگوسازی و معرفی نمونه‌هایی مزین به اخلاق برتر، استفاده از نظام ثواب و عقاب و وعده و وعید به عنوان ضمانت اجرا، تدریج در حذف یک رذیله اخلاقی و ایجاد یک فضیلت به جای آن، تبیین خصایص و برتریهای صفت اخلاقی جایگزین از جمله روش‌هایی است که خداوند در نهادینه کردن این آموزه اخلاقی در قرآن بکار گرفته است. پس از واکاوی آیات مربوط به این حوزه و حوزه مخالف آن یعنی کبر، چنین حاصل شد که مفهوم تکبر در حوزه آیات مکی بیش از مدنی ملاحظه می‌شود و در آیات مدنی نقش خشوع پررنگ‌تر است. تغییر در نوع مخاطبان تواضع در آیات مکی نسبت به آیات مدنی و تغییر مفهوم خشوع از خشوع ظاهری در آیات مکی به خشوع باطنی در آیات مدنی از دیگر نتایج این پژوهش بوده و مبین آن است که تعامل با خلق مقدمه تعامل با حق و عمل مقدمه صفت است و بنده با تمرین خشوع در برابر دیگر مخلوقات آماده تعاملی خاضعانه با حق می‌گردد.
تبیین افتخارات حضرت علی علیه السلام در نهج‌البلاغه و واکاوی چرایی آنها
نویسنده:
الهام آقادوستی ، مهدی مطیع
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در تاریخ عرب همواره عنوانی بنام مفاخر به چشم می‌خورد. از لابلای شعر که دیوان عرب است به خوبی این سنت مشهود است و می‌توان درخلال آن به نوع این تفاخر، علت آنها، اهداف و غایات گوینده آن پی برد. نزول قرآن تاحدی بار منفی این سنت را کاست و از تفاخر مذموم نهی فرمود. هرچند این رسم دیرین پس از اسلام کمرنگ شد اما در خلال اشعار و اقوال برخی، هنوز هم به چشم می‌خورد. یکی از مکتوبات منثور که در آن عبارات فخرآمیز مشاهده می‌شود، نهج البلاغه است، چه بسا علت آن، اقوال بلاغی موجود در آن است چه، همواره عبارات فخرآمیز در کلام بلیغ تجلی پیدا می‌کند. تبیین چرایی وجود این عبارات در نهج‌البلاغه هدف اصلی این پژوهش است. این مقاله مفاخرات را از اثنای کلام امیرالمومنین علیه السلام در نهج البلاغه استخراج کرده و به بررسی آنها می‌پردازد. پس از بررسی شرایط زمانی و مکانی اقوال، علت مباهات حضرت در همه آنها مشخص و تبیین گردید؛ اولین علت آن ارائه ملاک و معیاری صحیح برای تفاخر است که حضرت این ملاکها را در خلال کلام خود می‌آورند. امیرالمومنین علیه السلام درهمان بستر فرهنگی عصر نزول توانستند به منظور تغییر انگاره فرهنگی تفاخر، از طرفی ملاکهای تفاخر را از نظر معنایی متحول کنند و از طرفی آنها را وسعت بخشیده، به ارائه ملاکهایی بپردازند که پیش از آن مرسوم نبوده است. از سویی دیگرحضرت تحت شرایطی خاص تنها راه برای تحریک مردم به سوی اهداف مدنظر خود (که معمولا تحریک مردم بر جهاد و تلاش برای تاثیر موعظه در آنها بود) را دربرشمردن فضایل خود و مباهات بدان دانسته‌اند.
صفحات :
از صفحه 81 تا 106
واکاوی عوامل ابهام و تکثر معنایی «شبه‌جمله» در قرآن کریم
نویسنده:
سمیه کاظمی نجف آبادی؛ الهام آقادوستی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
ابهام یا «چندمعنایی» در قرآن کریم زمینه را برای آفرینش معانی متعدد و گسترش سطوح معنایی مختلف فراهم ساخته است. چندلایگی معنا و تأویل‌پذیری ناشی از آن را در قرآن کریم می‌توان در سطوح مختلف واژگانی و نحوی به وضوح مشاهده کرد. «شبه‌جمله» از جمله ساخت‌های زبانی است که در متن قرآن کریم، گستره‌ای از احتمالات معنایی را در هر دو سطح واژگانی و نحوی پدید آورده است، به همین دلیل در این پژوهش سعی بر آن است با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی آیاتی پرداخته شود که در آن‌ شبه‌جمله تحت تأثیر دو عامل تعدد متعلَّق شبه‌جمله و یا تعدد معنایی حروف جر زمینه برداشت‌های متفاوت را فراهم کرده است. بررسی چنین عواملی از نظر مفسران که به تشکیل لایه‌های معنایی چندگانه‌ می‌انجامد و تبیین دشواری‌های ترجمه آن هدف اصلی این مقاله به شمار می‌رود. بررسی تفاسیر و ترجمه‌های قرآن کریم نشان می‌دهد که چندلایگی معنایی شبه‌جمله‌ها تأثیر بسزایی در فهم آیات قرآن کریم دارد و گاهی با تکیه بر بافت و سیاق کلام وحی می‌توان به وحدت معنایی رهنمون شد، ولی در مواردی، تعیین معنی قاطع و یگانه بسیار دشوار است و در این راستا مترجم با تکیه بر ابزار تفسیر می‌تواند در بیشتر موارد از تنگنای ابهام بگریزد.
صفحات :
از صفحه 70 تا 87
کاربرد نظریه شبکه معنایی در مطالعات قرآنی (میدان معناشناسی امر، اراده، مشیت)
نویسنده:
مهدی مطیع، فاطمه سادات نیکزاد حسینی، الهام آقادوستی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
واژه‌ها همواره در بافت‌های کاربردی خود، با یکدیگر ترکیب شده و عبارت‌های مختلفی می‌سازند؛ این ترکیب و ارتباط، در هیچ زبانی، تصادفی و بدون قاعده نیست و روابط معناداری میان واحد‌های هر زبان حاکم است. در قرآن کریم نیز، کاربرد هر واژه در آیات، حکیمانه و هدفمند است و با کنکاش و بررسی ارتباط واژه‌ها با یکدیگر، می‌توان مفهوم هر واژه را در ارتباط با دیگر واژگان و در یک نظام معنایی تعیین نمود. تحقیق حاضر، در نظر دارد تا با کاربست نظریۀ شبکۀ معنایی در مطالعات قرآنی - با نگاهی به حوزۀ معنایی قوانین الهی در قرآن - گامی مهم در جهت شناخت مفاهیم قرآنی و درک روابط معنایی میان واژگان این کتاب حکیم بردارد. بدین منظور نگرشی ساخت‌گرایانه به متن قرآن داشته و از تلفیقی از مکتب بُن آلمان‌ها و روابط بینامتنی استفاده نموده است. در این راستا پس از انتخاب موضوع و واژگان کلیدی آن، ابتدا تمامی آیات مربوط به هر یک از واژگان کلیدی، جمع‌آوری می‌شود. پس‌ازآن، «مؤلفه‌های معنایی» واژگان کلیدی ارزیابی می‌گردند. در مرحلۀ بعد، «میدان معناشناسی» هر واژه تعیین شده و کلمات مرتبط با مفهوم کانونی میدان از طریق نمودارها و جداول دادگانی که در آنها تقابل و ارتباط میان واژگان نشان داده می‌شود، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. درنهایت، با مقایسه ارتباطات میدان‌های معنا‌شناسی، «شبکۀ معنایی» ترسیم می‌شود. با این کار، هر واژه با تمام ابعاد معنایی خود ظاهر شده و ارتباطات متعدد واژگان در یک مجموعه کلی مورد بررسی قرار می‌گیرد و بدین ترتیب، معنای هر واژه در بافت کاربردی خود، معین می‌شود.
صفحات :
از صفحه 93 تا 112
  • تعداد رکورد ها : 5