جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اهمیت کتاب و کتاب‌خانه در میان تمدن‌ها پوشیده نیست. از بین رفتن برخی کتب در برخی برهه‌های تاریخی موجب شده است ادعا درباره چرایی آن مطرح شود. با بررسی آثار متقدمان با ادعای آنها مبنی بر امحای کتب به دست فاتحان مسلمان مواجه می‌شویم. بررسی و نقد این ادعا مسئله‌ای است که در این مقاله به آن می‌پردازیم. مطرح‌کردن این شبهه در دوران حاضر علیه اسلام و مسلمانان دلیلی است بر اهمیت پرداختن به این مسئله و نقد آن. نوشته پیش رو با مراجعه به کتاب‌خانه‌ها و منابع مربوط به بررسی آثار گذشته و توصیف و تحلیل آنها با هدف نقد ادعای کتاب‌سوزی و رفع اتهام از فاتحان مسلمان سامان یافته است. در این بررسی نشان داده‌ایم که اولین شبهه کتاب‌سوزی، پنج قرن بعد از ظهور اسلام مطرح شده است. ابن‌خلدون، ابوریحان بیرونی و سمرقندی دانشمندان بزرگی در حوزه‌های مختلف بوده‌اند، ولی در حوزه تاریخ، گزارش‌هایی از بی‌دقتی آنها در انتقال مطالب تاریخی آمده است، از جمله درباره ادعای امحای آثار به دست فاتحان مسلمان که می‌توان گفت نظر ایشان غیردقیق است.

شناخت پیشینه مساجد و تاریخ معماری آن می‌تواند زمینه‌ساز شناخت تمدن اسلامی باشد. مسجد اموی دمشق یکی از شاهکارهای معماری اسلامی به‌شمار می‌رود، و شناخت پیشینه و معماری آن می‌تواند در چگونگی شکل‌گیری تمدن اسلام مفید باشد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و در قالب مطالعه‌ای کیفی به انجام رسیده و به دنبال پاسخ به این پرسش است که سیر تکوینی مؤلفه‌های زیبایی‌شناختی در سطح در زمانی» و «همزمانی» چه نقشی در شکل‌گیری زیبایی‌شناسی ساختار بناهای دوره اسلامی به‌ویژه قبة‌الصخره و مسجد جامع دمشق داشته است؟ نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که برخی از بناهای اوایل دوره اسلامی در سطح زمانی نتیجۀ آمیزش و تلافی فرهنگ‌های مختلف بوده‌اند و زیبایی‌شناسی آنها از ویژگی چند فرهنگی برخوردار است. در این مقاله به تاریخ شکل‌گیری مسجد اموی به‌عنوان یکی از آثار تمدنی بزرگ اسلام و نیز پیوند و ارتباط این تمدن عظیم اسلامی با سایر تمدن‌های موجود مورد مطالعه قرار گرفته است.