جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مهم­ترین ویژگی­های ساختاری نهج البلاغه، تناسب و انسجام حاصل از ارتباط معنایی واژه­ با واژگان دیگر است. این ارتباط معنایی با استفاده از تناسب معنایی، قابل تبیین است و از این جهت، مناسبت دارد از محور هم‌نشینی­که یکی از راهکارهای عمده در انتقال پیام گفتاری است، بهره برد. ارزش چینش واژگان و گزینش آنها توسط گوینده، با توجه به ارتباط معنایی واژگان هم­نشین، آشکار می­شود. در این میان، واژه «عقل» از کلماتی است­ که در کتاب ارزشمند نهج­البلاغه، جزء واژگان چند معنایی محسوب می‌شود. از ‌این‌رو، پژوهش­حاضر با روش توصیفی‌ ـ تحلیلی و با بهره­جویی از منابع کتابخانه­­ای ‌ـ اسنادی به بررسی محور هم­نشینی واژه «عقل» در آن کتاب پرداخته ­و به این نتیجه رسیده است­ که هم­نشینی «عقل» با واژگان «شهادت، دفاین، تحصین، تکلّم، سهو، تدبیر، موعظه، رعایة و روایة» بیان‌کننده نوعی از تناسب معنایی در گفتار است.

استحمار یکی از مهم‌ترین ابزارهای برخی از حاکمان ناصالح در جهت کسب و حفظ قدرت سیاسی با فریب مردم است ‌و یکی از آسیب‌های فرهنگی است‌که سبب کاهش خودآگاهی سیاسی و استضعاف مردم می‌ گردد. پژوهش‌ حاضر با روش توصیفی‌‌ـ تحلیلی و با بهره‌جویی از منابع کتابخانه‌‌ای، به بررسی استحمار سیاسی، عوامل، آثار و راهکارهای مقابله با آن از دیدگاه امام علی (ع) در نهج البلاغه پرداخته است. یافته-های پژوهش نشان می‌دهدکه از نگاه امیرالمومنین(ع)، عواملی چون سوءاستفاده از جهل و نادانی مردم، استکبار، فریب، روزمرگی، نژاد‌پرستی، فراموشی رهنمودهای هدایتی قرآن و اهل بیت، در شکل‌گیری استحمار نقش دارند و سرکوب انتقاد مردم و گمراهی مردم با شبهه‌افکنی‌ و استعمار، از آسیب‌های آن محسوب می‌شود. همچنین، این مقاله، به راهکارهایی اشاره می‌کندکه استحمار و آسیب‌‌ های ناشی از آن را از بین می‌برد‌، نظیر: پرهیز از اختلاط با منافقین، بصیرت و آگاهی سیاسی، خودآگاهی از طریق تاریخ و عقل ‌گرایی