جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«وحدت» یکی از مهم‌ترین آموزه‌های اسلام است. به باور بسیاری از اندیشمندان، تحقق وحدت امت اسلام، عامل بازگشت شکوه و عظمت به آن است. «ملا سعید نورسی» عارف کردتبار ترکیه، از جمله مصلحان معاصر است که تلاش علمی درخور در زمینه وحدت دارد. نوشتار پیش رو که به شیوه توصیفی - تحلیلی نگاشته شده، می‌کوشد، تا با تمرکز بر اثر معروف نورسی «رسائل النور»، اهم مبانی قرآنی این دانشمند را در زمینه وحدت به بحث نشیند. براساس نتیجه پژوهش، مهم‌ترین این مبانی عبارتند از:‌ ایمان به خدا، پیروی از رهبر واحد، پایبندی به اخلاق اسلامی و توجه به تفقه و اجتهاد.

حدیث‌بسندگی جریانی فکری است که بین گروهی از مسلمانان شکل گرفت و کم‌وبیش در عصر حاضر نیز رگه‌هایی از آن به چشم می‌خورد. حدیث‌بسندگان، قرآن را برای همگان قابل فهم ندانسته به همین دلیل از مراجعۀ مستقیم به قرآن پرهیز نموده و در شناخت معارف دینی تنها به سنت و حدیث مراجعه می‌کنند. آن‌ها هرگونه بحث عقلی و تفکر و تأویل در این خصوص را رد می‌کنند و تنها آیاتی را در شناخت دین می‌پذیرند که حدیث یا روایتی دربارۀ آن وجود داشته باشد. پژوهش حاضر که به شیوۀ توصیفی‌تحلیلی نگاشته شده در پی شناخت و سیر شکل‌گیری این جریان در اهل سنت است. بررسی‌ها نشان می‌دهد جریان حدیث‌بسندگی در مقابل جریان قرآن‌بسندگی ایجاد شده است. حدیث‌بسندگی در بین مسلمانان، نخستین بار از برخی صحابه و تابعان گزارش شده است. این جریان فکری در اهل سنت پس از رحلت پیامبر در دوران صحابه تشکیل و تا دوران معاصر ادامه دارد. حدیث‌بسندگی در اهل سنت عمدتاً بین گروهی از عامۀ اهل الحدیث همچون حنبلیه، حشویه و سلفیه شکل گرفته است.

در قرآن کریم، از همسر مرد، گاهی با لفظ «زوج» و گاهی با لفظ «إمرأة» یاد شده که در ظاهر، مترادف به نظر می­آیند. نتایج این پژوهش که با شیوه توصیفی- تحلیلی، انجام شده، حاکی از عدم ترادف بین این دو واژه است. شواهد نشان می‌دهد تفاوت معناداری بین دو واژه زوج و إمرأه وجود دارد و معمولاً هرگاه ناهماهنگی و عدم ایمان و یا نقصی در زوج یا زوجین، وجود داشته، لفظ إمرأة، جایگزین زوج شده است. مهمترین مؤلفه­های زوجیت، عبارتند از اعتقاد به خدای یگانه، سکونت و آرامش، موّدت و رحمت. عواملی از قبیل ارتداد، فوت و طلاق نیزباعث ابطال رابطه زوجیت می‌شود.