جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب چهار رساله در باب زندگی مجموعه از چهار مقاله از سه فیلسوف دوران باستان. مقاله ی اول با نام درباره ی زندگی خصوصی نوشته ی سنکا فیلسوف رواقی است. مقاله ی دوم با نام درباره ی آرامش ذهن نیز نوشته ی سنکا است. مقاله ی سوم فرمان هایی در باب زناشویی (اندرزی به عروس و داماد) نام دارد که توسط پلوتارک، فیلسوف و تاریخ نگار یونان باستان نوشته شده است. مقاله ی چهارم نامه ی فرفوریوس به همسرش مارکلا است. فرفوریوس فیلسوف نوافلاطونی بوده و از شاگردان فلوطین بوده است. مجموعه ی روزگار نخست، مجموعه ای است که هدف آن آشنا کردن خوانندگان با فلسفه و نیز فیلسوفان دوران باستان است. این مجموعه از طریق ترجمه کردن آثاری از فیلسوفات دوران باستان که تا کنون به فارسی ترجمه نشده اند بر فاصله ی زمانی چیره شده و سبب می شود خوانندگان امروزی با تفکر متفکرانی که قرن ها پیش زندگی می کرده اند آشنا شود. کتاب چهار رساله در باب زندگی اولین جلد از مجموعه ی روزگار نخست است. مقاله های این کتاب توسط محمد علی شامخی ترجمه شده و انتشارات نقش و روزگار آن را منتشر کرده است. در بخشی از مقدمه ای بر مقاله ی اول می خوانیم: گرچه معنای عام واژهی لاتینی اوتیوم، همان طور که اغلب در ترجمه ها دیده میشود، «فراغت» است، در اصل معنایی خاص از آن مراد میشده است: فراغت از فعالیت اجتماعی با رهایی از مسئولیت های اجتماعی سنکا در این مقاله از فراغت به همین معنای خاص دفاع می کند؛ با این توضیح که او بیش از هر چیز، دل نگران رهایی آدمی از قید و بندهای وظیفه ی اجتماعی به قصد صرف خلوت خود در علائق فرهنگی و فلسفی است (به همین دلیل است که با عنوان این مقاله را به در باره زندگی خصوصی برگرداندیم و نه آنگونه که رایج است درباره ی فراغت). او بیش از هر جای دیگر در همین رساله ی در باره ی زندگی خصوصی در مورد جوانب نظری این موضوع تأمل کرده است: در این رساله، دفاع از زندگی خصوصی ذیل اعمال بایسته ی مرد خردمند رواقی، که انسانی است به کمال تام رسیده، فهمیده می شود و نه ذیل محذوریت های فانیان متوسط الحالی همچون پاولینوس، سرنوس، یا خود سنکا.

مقاله‌ی حاضر کوششی است برای ارزیابی و نقادی نظریه‌ی حرکت ارسطویی از منظر رویکرد منادولوژیک - رویکردی که می‌کوشد همه چیز را بدون دخالت معجزه‌آسای غیر، و صرفا با اتکا به درون‌زایی جوهر توضیح دهد. این رویکرد میراثی لایب‌نیتسی است و در این نوشته نیز چیستی آن با رجوع به منادولوژی لایب‌نیتس توضیح داده خواهد شد. اتخاذ رویکرد منادولوژیک در فهم نقادانه‌ی ارسطو موجب پدید آمدن تعبیری متفاوت با تعبیر رایج از فلسفه‌ی او خواهد شد که این تعبیر را تعبیر طبیعت‌شناسانه نام نهاده‌ایم. در این پژوهش به مفاهیم انتلخیا، دونامیس/فوسیس و انرگیا پرداخته شده است. بخش اصلی این نوشتار با تکیه بر تعبیر طبیعت‌شناسانه به سراغ تمایز موجودات طبیعی و مصنوعی و جدایی متحرک و محرک می‌رود تا نشان دهد نظرات ارسطو در این حوزه‌ها نه با رویکرد طبیعت‌شناسانه سازگارند و نه خود قدرت مقاومت در برابر انتقادات و پرسش‌ها را دارند. این مقاله تلاشی است بران آشکار کردن این نکته که ارسطویی ماندن مستلزم گذر از ارسطو است. مقاله‌ی حاضر رویکردی تاریخی و تبارشناسانه ندارد و صرفا تحلیلی است فلسفی درباره‌ی مفهوم خودمتحرک بودن، در موجودات غیرمجرد، از طریق خوانش ارسطو به اتکای منادولوژی.