جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ارائه نظریه تکامل در جهان غرب با استقبال گسترده‌ای از سوی لیبرالهای پروتستان همراه گردید. هنری دورموند به عنوان یکی از مهمترین متفکران این مکتب ضمن پذیرش این نظریه، درصدد تبیین الهیاتی آن در مباحث کلیدی الهیات مسیحیت برآمد. او با بیان وجود ارتباط وثیق میان علم و دین، تلاش نمود تا وجود تکامل در نظام خلقت علم را به عنوان هنر خدا در جهان ماده توصیف کند. انسان نیز گرچه به لحاظ جسمانی، از کالبدی مادی که از طریق پروسه تکامل شکل گرفته، به وجود آمده، به عنوان موجودی که از دو بعد مادی و معنوی تشکیل شده است، با مداخله به یکباره خدا، از نعمت روح خدایی بهره مند شده و نعمت زندگی معنوی در کنار زندگی مادی به او عنایت شده است. این تحقیق بر مبنای رویکردی توصیفی – تحلیلی و بر پایه مستندات کتابخانه ای درصدد است تا با استناد به نظرات هنری دروموند در آثاری که به وی منتسب است، تأثیرات نظریه تکامل بر الهیات مسیحی – در موضوعات خدا، انسان، گناه، مسیح، زندگی ایمانی، و مسئله ملکوت- مورد بررسی قرار داده، تحلیل کند. از عمده نتایج این تحقیق می توان به مواردی همچون؛ هدفمندی تکامل در راستای نشان دادن محبت الهی، تبعیت از حضرت مسیح در زندگی دنیایی و شباهت زندگی معنوی به زندگی مادی اشاره نمود.

انتشار اولین اثر تکاملی داروین در زمان صدارت پیوس نهم در مسند پاپی و در عصر اقبال عمومی دانشمندان غربی به جریان‌های نوین علمی و نظرات او راجع به پیدایش و تطور گونه‌های حیاتی و چگونگی شکل‌گیری نسل اولیه بشر، چالشی جدی در مقابل الهیات مسیحی ایجاد نمود. تشکیل شورای کلن آلمان، شورای اول واتیکان و انتشار نشریه «تمدن کاتولیک» که با حمایت پاپ صورت گرفت، اولین واکنش‌های کلیسای کاتولیک در مقابل جریان تکاملگرایی محسوب می‌شود. این نوشتار که با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی گردآوری شده، درصدد است تا با معرفی و تبیین این سه واکنش و همچنین ارائه بازخوردهای حاصل از این واکنش‌ها، به نحوه دفاع اولیه این سه جریان کاتولیکی در مقابل جریان تکامل‌گرایی اشاره نموده، میزان تأثیرگذاری آنها در الهیات کنونی کلیسای کاتولیک را بررسی کند.

جنبش آخرالزمانیِ پنطیکاستی پس از شکل‌گیری در ابتدای قرن بیستم، به‌امید بازگشت قریب‌الوقوع مسیح، به امر تبشیر در میان پیروان ادیان مختلف روی آورد. پنطیکاستی‌ها در مواجهه با برخی از ادیان، همچون یهودیت، با توجه به اشتراکاتی که میان آنها در بحث ماشیح و عهد عتیق وجود دارد، سیاست تعامل و دوستی را در پیش گرفتند و در مواجهه با ادیانی همچون اسلام، که سیاست‌های تعاملی در میان پیروان آن ادیان اثرگذار نبود، از رویکرد تهاجمی و تخاصمی استفاده کردند. در دنیای مسیحیت نیز با توجه به کشمکش‌ها و اختلافاتی که میان پنطیکاستی‌ها و سایر فرقه‌های مسیحی ـ به‌ويژه کاتولیک‌ها ـ وجود داشت، در نهایت پس از برگزاری چندین دوره نشست، در زمينة تأسیس کلیسای جامع مسیحی قبل از ظهور مجدد مسیح، به تعاملاتی دست یافتند. این پژوهش با بررسی منابع معتبر پنطیکاستی و با روش توصیفی‌تحلیلی به بررسی مهم‌ترين رویکردهای بین‌الادیانی پنطیکاستی‌ها در حوزة تبشیر می‌پردازد.

جنبش پنطیکاستی که در اوایل قرن بیستم و با تأکید بر روح‌القدس شکل گرفته است، بر مبنای آیات کتاب ‌مقدس و تعالیم رهبران و متفکرانش، به حضور پویای روح‌القدس در این کلیسا معتقد است و از این نکته در تبشیر آیین خود استفاده می‌کند. این تحقیق با بررسی اسناد کتاب ‌مقدسی و منابع پنطیکاستی نشان می‌دهد آنچه پنطیکاستی‌ها به عنوان اصلی‌ترین نکته در تبشیر خود، به آن استدلال می‌کنند، با آیاتی از کتاب مقدس منافات دارد. تجربه‌محوربودن پنطیکاستی‌ها، اساس غیرکتاب‌ مقدسی آموزه روح‌القدس و از بین بردن شخصیت حقیقی روح‌القدس از جمله نتایج این تحقیق است.

جنبش پنطیکاستی در دهه 1990م و با تاکید بر مسئله آخرالزمان، نزول روح القدس و ظهور عطایا، به عنوان سند حقانیت و نشانه نزدیک شدن عصر مسیحایی، ظهور کرد. پنطیکاستی ها معتقد بودند که پس از گذشت هفت سال رنج و محنت، آخرالزمان و عصر ظهور شروع خواهد شد و کلیسا عروسش (مسیح) را ملاقات خواهد کرد. از این رو با جدیت به تبشیر عصر ظهور روی آوردند. پس از گذشت چند دهه از آغاز جنبش و نیامدن مسیح، موجی از نومیدی در میان پنطیکاستی ها شکل گرفت. از این رو برای کنترل اوضاع، تفسیر جدیدی از عصر ظهور ارائه دادند. در همین راستا، با اتخاذ رویکردها و عملکردهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی بر آن شدند تا با فراهم آوردن مقدمات تشکیل کلیسای جامع مسیحی، به بازگشت مجدد مسیح سرعت بخشند. این نوشتار درصدد است تا با روش توصیفی _ تحلیلی پس از معرفی آخرالزمان شناسی پنطیکاستی و ابعاد مختلف آن، ادعای تشکیل کلیسای جامع و رویکردهای پنطیکاستی را به چالش بکشاند.

مسيحيت پنطيکاستي فرقه‌اي پروتستاني است که در ابتداي قرن بيستم و بر پاية روح‌القدس‌محوري به وجود آمده است. پنطيکاستي‌ها معتقدند که همة اقشار جامعه توانايي دريافت روح‌القدس را دارند. از اين‌رو، از نگاه پنطيکاستي‌ها، آزادي در روح‌القدس آموزه‌اي است که به انعطاف بالاي اين جنبش در اتخاذ استراتژي‌هاي تبشيري و عبادي، دريافت عطايا و اموري از اين دست منجر شده است؛ ليکن نگاه گزينشي پنطيکاستي‌ها به اين آموزه و ابداعات آنها در اين آموزه، به‌همراه نقد جدي کتاب مقدس بر اصل روح‌القدس‌محوري، از جمله اشکالاتي است که بر اين آموزه وارد شده است. از اين‌رو اين پژوهش درصدد است تا با بررسي و تحليل علمي اين آموزه، تحقيقي مبسوط در اين‌باره ارائه دهد.

جنبش پنطيکاستي، که در اوائل قرن بيستم و با تأکيد بر مسئله بازگشت قريب‌الوقوع مسيح پا به عرصه وجود نهاد، در ابتدا، تمرکز خود را بر تبشير مسيحيت و جذب حداکثري وقف کرد. اما با گذشت چند دهه و عدم ظهور مجدد مسيح، رويکردهاي تبشيري خود را به مسائل اين جهاني، فرهنگي ـ اجتماعي معطوف کرد. توجه به امر کليساسازي، بومي‌سازي کليساها و رهبري آنها و سياق‌گرايي فرهنگي، از عمده رويکردهاي فرهنگي و توجه به اقشار ضعيف جامعه در کنار توجه به جوانان و مسئله رهبري آنها در کليساها، تبليغات شهري و خياباني و همچنين، مشارکت در امور عام‌المنفعه، از مهم‌ترين رويکردهاي اجتماعي پنطيکاستي‌ها محسوب مي‌شود. اين پژوهش، با بررسي منابع مکتوب پنطيکاستي در پي آن است، تا پس از معرفي عمده رويکردهاي فرهنگي ـ اجتماعي پنطيکاستي‌ها در حوزه تبشير، با روش تحليل داده‌ها، ثابت کند که مقوله کليساسازي و رهبري در ميان پنطيکاستي‌ها، با چالش‌هايي روبرو بوده، توجه نکردن به نخبگان جوامع، از مهم‌ترين اشکالات اين رويکرد محسوب مي‌شود.