جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

برخی از مخالفان شبیه‌سازی، آن را به لحاظ حقوق بشری نادرست و غیر اخلاقی می‌دانند و برای اثبات دیدگاه خود به دلایلی تمسک می‌جویند؛ از جمله آنکه هر انسانی حق دارد هویت و فردیت انسانی متفاوت و متمایز از دیگران داشته باشد. شبیه‌سازی، نقض این حق طبیعی است؛ به دو دلیل: نخست آنکه هویت انسانی که از طریق غیر جنسی پدید می‌آید، مخدوش خواهد شد و دیگر نمی‌توان به او به چشم یک انسان کامل نگریست. دوم آنکه انسانی که از این طریق تولید می‌شود، نسخة بدل انسانی دیگر است و این نقض حق متفاوت بودن و منحصربه‌فرد بودن است. به این ترتیب، از منظر حقوق بشری، شبیه‌سازی انسانی به دو دلیل نادرست و ناقض حقوق انسانی است: نقض هویت انسانی و دیگری نقض منحصر بودن و یگانگی فرد. مقاله حاضر می‌کوشد با توضیح ماهیت شبیه‌سازی انسانی، مواردی را که ادعا می‌شود مخالف حقوق بشر است بررسی نماید و قوت ادله‌ای را که از این منظر در مخالفت با آن ارائه شده، بسنجد.

یکی از موضوعاتی که همواره ذهن حافظ پژوهان را به خود مشغول کرده است، دیدگاه خواجه در موضوع جبر و اختیار است. جماعت قابل اعتنایی مدعی‏اند که خواجه در اعتقادات بسان قاطبه‏ی اهالی فارس در آن روزگار، و از مذهب جبر پیروی می‏کند. برخی او را اشعری میانه، عده ای او را اختیاراندیش و جماعت کم‏شماری نیز صاحب نگاه امر بین الأمرینی می‏شناسند. در این پژوهش، همت آن است که با روش توصیفی و تحلیلی و استخراج مبانی فکری خواجه در حوزه‏ی هستی‏شناسی، انسان‏شناسی و فرجام‏شناسی و با بهره‏برداری از مفاهیم و قرائن و مصرّحات موجود در شعر خواجه، دیدگاه او را در موضوع جبر و اختیار، فراچنگ آوریم. فرجام پژوهش پیش‏رو، موضع خواجه را در مسأله‏ی جبر و اختیار، موافق مشرب امامیه می‏داند و بر نگاه «امر بین الامرینی» و عقل‏گرایی اعتدالی او تأکید می‏ورزد.