جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در سال‌های اخیر، برخی نویسندگان دگراندیش از جمله نویسنده کتاب نگاهی نقادانه به مبانی نظری نبوت، با ادبیاتی رادیکال و بنیادی به ارائه سؤالاتی انتقادی و شبهاتی نوین پیرامون مباحث زبان قرآن کریم پرداخته‌اند. این مقاله با اتخاذ رویکرد تحلیلی ـ انتقادی، علاوه بر دفع شبهات زبان قرآنی مستشکل، لایه‌های پنهان ابعاد ماهوی زبان قرآنی را نیز آشکار می‌سازد. این شبهات را می‌توان در سه محور مجزا از هم ارزیابی کرد. در بخش نخست به مباحثی چون «خلط میان زبان لغوی و فرهنگی قرآن»، «عدم مرزبندی میان مخاطبان نخستین و مخاطبان سده‌های پسین»، «زمان و مکان نزول به‌مثابه ظرف پیام الهی»، «تناسب میان "زبان رسولان" و "پیام‌های فراقومی آنان"»، «فرستادن رسولان الهی برای تمامی اقوام» و «توأمان بودن تحدی با عربیت قرآن و امکان بهره‌جویی از ترجمه آن» بایستی توجه کرد. پاسخ‌های تفصیلیِ بخش دوم نیز ذیل عناوین «عدم امکان بهره‌مندی از ترجمه قرآن برای همگان»، «تنافی نداشتن نارسایی ترجمه‌ها با درک اعجاز قرآنی» و «زمان‌بر بودن آموزش و فراگیری زبان عربی قرآن» قابل بازجستن است. در محور پایانی هم به پاسخ‌هایی چون «امکان تخصیص‌پذیری قواعد عام»، «تناسب معجزه با فنون پیشرفته زمان» و «نسبی بودن مقایسه زبان‌ها» بسنده نموده‌ایم.

هدف: هدف تحقیق حاضر، بررسی ماهیت انسان از منظر فروید و مقایسه و نقد آن از منظر انسان‌شناسی امام سجاد(ع) در صحیفۀ سجادیه بود. روش: روش تحقیق پژوهش حاضر در چارچوب تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرار دارد که هدف آن، بررسی و نقد مبانی انسان‌شناختی فروید بود. یافته‌ها: در دیدگاه انسان‌شناختی فروید و تطبیق آن با دیدگاه انسان‌شناختی امام سجاد(ع) در صحیفۀ سجادیه، نکات اختلافی قابل ملاحظه‌ای به چشم می‌خورد که مبیّن اشراف حضرت(ع) بر سرشت انسان و وقوف بر فطرت است. نکاتی چون: برتری داشتن جنبۀ وجودی انسان و ارزشمندی او، لزوم توجه به دو ساحتی بودن شخصیت انسان، مزیت جنبه‌های اخلاقی و صاحب اختیار بودن او و سرانجام، هدفمندی انسان در ساختار زندگی‌اش، مباحثی است که در صحیفۀ سجادیه به چشم می‌خورد. نتیجه‌گیری: در مقام تطبیق نظریات فروید با سخنان امام سجاد(ع) نقدهای اساسی بر آرای فروید وجود دارد؛ زیرا فروید تلاش دارد انسان را در غرایز خلاصه کند و این بر خلاف آموزه‌های پیرامون ماهیت انسان در صحیفۀ سجادیه است.