جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين پژوهش، ضمن سيري تاريخي از وضعيت علم کلام اماميه و فراز و نشيب‌هاي آن از قرن سوم تا قرن پنجم هجري، به تشريح تدوين مسايل و روش‌هاي کلامي و متکلمان اماميه، مي‌پردازد نويسنده در هشت فصل با اشاره به شکل‌گيري و تدوين و تبويب علم کلام اسلامي و نقش منحصر به فرد ائمه معصومين در اين زمينه، تلاش متکلمان اماميه براي اثبات عقايد شيعه و پاسخ به شبهه‌هاي زنادقه و مخالفين شيعيان را به تصوير کشيده است. وي در فصل اول به بيان مفهوم اصطلاحات و واژگان کليدي تحقيق پرداخته و معناي واژه‌هايي مانند علم و کلام، رابطه بين علم و معرفت، منابع معرفت، تطوّر فکر بشر، کلام اماميه و نشأت تاريخي آن و نقش امام علي( و فرزندان معصوم آن حضرت در نشأت علم کلام را بررسي مي‌کند. در فصل دوم تأثيرات شگرفي که امام علي، امام صادق، امام رضا، امام جواد، امام هادي، امام حسن عسکري و امام زمان( با مناظرات و احاديث و دروس کلامي خويش از خود به جا گذاشته‌اند و اصول اصلي و کلي اين علم را بنا نهاده‌اند، بررسي گرديده است. در فصل سوم به معرفي متکلمان بزرگ اماميه از قرن سوم تا پنجم هجري پرداخته گرديده و مختصري از شرح احوال و فعاليت‌هاي آنان در اين زمينه بيان شده است. در فصل چهارم تأليفات کلامي نگاشته شده توسط متکلمان اماميه از قرن سوم تا قرن پنجم هجري، شامل نکات مهم عقايد شيعه، امامت، نبوت، معاد، توحيد، اسما و صفات الهي، عصمت، وحي و ساير معتقدات شيعه معرفي مي‌گردد. در فصل پنجم مهم‌ترين مسايل کلامي اماميه مانند ضرورت امامت و اثبات آن، مسأله غيبت و ولادت امام مهدي(، توحيد و عدل و دفاع از اين عقايد مطرح شده است. در فصل ششم فراز و نشيب‌هاي کلامي علم کلام اماميه که براثر تحولات سياسي، اجتماعي و فرهنگي جوامع اسلامي مربوط به هر زمان به وجود آمده و مسايل مهم کلامي در باب توحيد، نبوت، امامت، عدل و معاد به ويژه اثبات شؤون مختلف امامت از لحاظ تاريخي گزارش مي‌شود. در فصل هفتم روش‌هاي استدلال کلامي توسط متکلمان شيعه اماميه تشريح گرديده است. نگارنده در فصل هشتم پيشنهادهاي عملي در زمينه توسعه و عمق بخشيدن و پرداختن به مسايل کلامي و گسترش اين علم را ارائه مي‌دهد.