جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫ايمان که به‌معناي باور قلبي مي‌باشد، يکي از امور زيربنايي و ضروري براي حيات معنوي انسان بوده، و تنها راه رسيدن به سعادت است که با رسوخ در نفس، منشأ و سرچشمه اخلاق به‌شمار مي‌رود. فضايل و گوهر دين و ملکات نيک اخلاقي نيز تنها به‌وسيله ايمان قابل حصول است. همچنين اين ايمان است که موجب پيدايش انگيزه در کارها مي‌شود، و در آيات قرآن کريم در کنار مفاهيم والايي همچون خدا، قيامت، پيامبران، ائمه، ملائکه، غيب، سعادت و بهشت ذکر شده است. قرآن انسان‌ها را با ملاک ايمان به دو گروه مؤمن و کافر تقسيم مي‌کند، اخلاق را موجب رستگاري و سبب تحولات اجتماعي مي‌داند، و براي بيان يک موضوع اخلاقي سوگندهاي مکرر ياد مي‌کند. ايمان عملي اختياري و قلبي و از بزرگ‌ترين صفات اخلاقي مي‌باشد که رابطه ويژه‌اي با اخلاق دارد، زيرا مرکز اصلي فضايل و ارزش‌هاي اخلاقي روح است، و روح هم تنها به‌واسطه ايمان تغذيه مي‌شود. تقدم ايمان بر ساير صفات، و ارتباط ايمان با تکامل روح در سايه ولايت، و هدايت خاص خدا درباره مؤمنان، شرح صدر، اجتناب از صفات زشت، به‌دست ‌آوردن تقوا، پذيرش اعمال صالحه، کنترل و مهار دانش، و صبر و پايداري، نشان از ارتباط نزديک ايمان با ساير صفات اخلاقي دارد. از سوي ديگر، نقش تولي و تبري در تکامل ايمان و تعالي اخلاق و اصلاح اعمال؛ تأثير عمل صالح در تقويت ايمان، حرکت به‌سوي کمال، سعادت و بهره‌مندي از تفضلات الهي؛ نقش تقوا در تقويت و حفظ ايمان از آسيب و رفع نقايص آن؛ امکان ايمان حقيقي و حيات ‌آن در پرتو صبر؛ و همچنين نقش صفات خوب در بهبود، توسعه، اصلاح، استحکام و زدودن تاريکي‌ها از قلب با کمک ايمان؛ و نقش صفات بد در ضعف ايمان، ظلمت روح، نابينايي چشم حقيقت‌بين و سلب روشنايي از دل، همه و همه از رابطه متقابل ايمان با اخلاق حکايت دارد.