جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این کتاب از نخستین مطالعات غربیان درباره تشیع امامیه است. نگاه مستشرقانه مؤلف و خطاهای موجود در این اثر مترجمان را واداشته هم در پاورقی ها و هم در تعلیقه های آخر هر جلد، تذکرات لازم را مطرح کنند و نگاهی نقادانه به کتاب داشته باشند. شرق شناسی در غرب سابقه ای طولانی دارد؛ اما توجه به مذهب تشیع به خصوص تاریخ شیعیان دوازده امامی با تأخیر آغاز شد و با نقیصه هایی همراه است. اما با وجود نقص مطالعات شیعی در غرب که خود معلول علل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است، شیعه پژوهی مراحلی را سپری کرده و افراد بسیاری در این باره قلم زده اند و دونالدسن یکی ار این افراد است که آثاری درباره شیعه تدوین کرده است. نویسنده کتاب «مذهب شیعه» انگلیسی بوده و به مدت شانزده سال در ایران سکونت داشته است. کتاب حاضر با عنوان مذهب شیعه یا تاریخ اسلام در ایران و عراق را می توان مهمترین اثر او دانست. او هدف از تحقیق خود را نبود یا کمبود منابع و مآخذ غربی در این باره می داند. ترجمه حاضر که در دوجلد تنظیم شده است، دستامد تلاش دو تن از استادان تاریخ، آقایان دکتر عباس احمدوند و دکتر محمد قزوینی نظم آبادی است. کتاب در 33 فصل تدوین شده است و دارای کتاب شناسی مراجع غربی، عربی، فارسی و نمایه است. متأسفانه مؤلف بر مباحث غیر علمی تأکید فراوان می ورزد. در فصل ششم و هفتم درباره حسنین علیهم السلام بسیار به خطا رفته و حادثه کربلا را بسیار بد و با جملاتی بریده بریده و نامربوط نقل کرده است. در فصل هشتم و در تعلیل ظهور فرق شیعی زمان امام سجاد علیه السلام، بسیار خرافی و غیر علمی عمل کرده است. همچنین مؤلف تعمد دارد اندیشه امامت و دلیل اثبات امامت یک امام را با ذکر کرامات آن امام توجیه کند. به گفته باقر شریف قرشی، دونالدسن عامل استعمار بود و استاد عبدالهادی مختار در مجله البیان الزاهره (سال دوم، شماره 35-39، عدد مخصوص سید الشهدا) آثار این خاورشناس را نقد کرده است. با این همه از آن رو که کتاب مذهب شیعه دونالدسن نقطه آغاز توجه غربیان به شیعه و تاریخ این فرقه بوده است و خاورشناسان و نویسندگان اسلام شناس پس از او در غرب از این کتاب فراوان بهره برده و مطالبی نقل کرده اند، ضرورت داشت کار او در معرض نقد قرار گرفته و ترجمه شود تا هم دیدگاه آنان درباره شیعه روشن شود و هم به اشکالات، نقایص و غرض ورزی های ایشان توجه داده شود. منبع : پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام