جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش مفهوم ومصداق آیه ی کریمه « وَ إِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَیهِْمْ أَخْرَجْنَا لهَُمْ دَابَّةً مِّنَ الْأَرْضِ تُکلَِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ کاَنُواْ بَِایَاتِنَا لَا یُوقِنُونَ» (سوره نمل، آیه 82) را درآینه تفاسیر شیعه وسنی به صورت توصیفی و مقایسه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است . روش گرد آوری داده ها در آن، کتابخانه ای وإسنادی و از نوع مطالعات مروری فراگیر است. روش پردازش و تحلیل اطلاعات نیز توصیفی و تحلیلی و تاحدی، تاریخی است. نویسنده کوشیده است با مرور نسبتا جامع در تفاسیر فریقین، دیدگاه های متفاوت و همگرا را مطالعه کند. حاصل این مطالعه در سه بخش متمایز از آیه شریفه گزارش و بررسی شده است: بخش اول (وَ إِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَیهِْمْ)، بخش دوم (أَخْرَجْنَا لهَُمْ دَابَّةً مِّنَ الْأَرْضِ)، و بخش سوم (تُکلَِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ کاَنُواْ بَِایَاتِنَا لَا یُوقِنُونَ). پس از بررسی کلیاتی چون، تعاریف و مفاهیم، پیشینه ی تحقیق و معرفی منابع و ارزیابی تفصیلی آنها و ارائه چشم اندازی کلی از فضای عمومی سوره نمل، در بررسی بخش اول به این نتیجه رسیده ایم که وقوع قول که بر کفار و مشرکان تمامی قرون و اعصار رخ می دهد، از نظر اکثر مفسران شیعه وقوع «رجعت» است. تعداد محدودی از مفسران شیعه و تقریبا تمامی مفسران اهل سنت، آن را وقوع قیامت و نزول عذاب بر آنان می دانند. در مطالعه بخش دوم آیه، بیشتر مفسران اهل سنت مصداق دابه را جانوری عجیب الخلقه بر می شمرند و برایش ویژگی ها و صفاتی عجیب و دور از ذهن بر می شمرند. اندکی از آنان هم در مورد تعیین مصداق برای آن سکوت کرده اند. اما در میان مفسران شیعه، معدودی از معرفی مصداق معین سر باز زده اند و اکثریت، آن را یک انسان تلقی کرده اند که ممکن است امام علی(ع) ویا حضرت مهدی(عج) باشد. وسرانجام درتفسیر قسمت سوم ایه، اولین اختلافی که به چشم می خورد، قرائت «تکلمهم» است. برخی از مفسران اهل سنت، قرائت به صورت «تَکلِمُهُم» را پذیرفته اند؛ اما هیچ یک از مفسران شیعی مذهب، این قرائت را که به معنای صدمه و زخم زدن است نمی پذیرند.در مورد ادامه ی این بخش، مفسرانی از هر دو فرقه، «أَنَّ النَّاسَ کانُوا بِآیاتِنا لا یُوقِنُون» را سخن دابه می دانند و بقیه، آن را سخن خداوند بر می شمرند. بر همین اساس، دیدگاه آنان در مورد مصداق آیات در این آیه نیز متفاوت است. بررسی تطبیقی اقوال را می توان در نتیجه گیری نهایی رساله ملاحظه کرد.