جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش درباره برتری «مذهب» بر «قومیت» موضوع جدیدی است که اندیشمندان دینی و قومیتی بلوچ در صدد چرایی آن برآمده‌اند. شیعیان یا متصدیان امور، کمتر به این مسئله توجه کرده‌‌اند ولی برخی از آنها به صورت شبهه محصوره و تقابلی به آن می‌نگرند و قومیت را برتر می‌دانند. تتبع در مسائل جامعه‌شناختی بلوچ، نمایانگر واقعیت دیگری است که عنوان این مقاله است. در این پژوهش از روش پدیدارشناسی و مصاحبه مشارکتی، بررسی مبانی معرفتی (شخصیت‌های تأثیرگذار) و مبانی غیرمعرفتی (سیاسی و فرهنگی) استفاده شده است. هدف پژوهش، نشان‌دادن شیوه تجدیدی جدیدی مطابق روایتی است که ابوداود، یکی از صاحبان کتاب‌های شش‌گانه اهل سنت که محل اتفاق هم هست، در کتاب سنن خویش از پیامبر نقل کرده است که فرمودند: «ان الله یبعث علی رأس کل مأة سنة من یجدد لها دینها»؛ «خداوند در ابتدای هر صد سال کسی را مبعوث می‌کند تا دینش را احیا کند». «مَن» موصوله در روایت فوق، هم به شخص و هم به مجامع و مراکز دینی اشاره دارد. در نتیجه جامعه اهل سنت بلوچ، نهضت علمی دینی‌ای را رقم زده و از زوج خویش، یعنی قومیت، پیشی گرفته و مقدم گردیده است.

پرسش اصلی مقاله این است که چگونه در دوران معاصر، علمای دیوبند بر سلف یها تأثیر گذاشته اند؟ فرضیه اصلی این است که در دوران استعمار بریتانیا و بعد از شکست انقلاب مسلمانان هند در سال 1857 م ارتباط علمای بزرگ دیوبندی شبه قاره با علمای حرمین شریفین مکه مکرمه و مدینه منوره باعث شد تا تأثیراتی را از قبیل بهره علمی در مراکز دانشگاهی، فروکاستن افراط عقیدتی و غرور علمی سلف یها، ترویج تصوف و عرفان در دو اماکن مقدس، اجازه فعالیت به گروه های جماعت تبلیغ و موارد دیگری را مانند حفظ و تجوید قرآن، پذیرش استاد در دانشگاه ها و مراکز دینی مانند نمازهای جمعه و جماعت، مساجد، اسکان رایگان علمای دیوبندی، سهمیه حج رایگان و تعامل درستی از روحیات علمای دیوبندی را در زندگی دینی خود به کار ببندند.