جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

متناقض­ نما به عنوان یکی از ویژگی­ های بارز کلام عطار، برآمده از تجربیات و مکاشفات عمیق درونی اوست که در پی فر تر رفتن او از دنیای مادی و مواجه با حقایق برتر به‌دست می­ آید. گستره عرفان عطار بسیاری از حقایقی را که ما آن­ها را در تضاد هم می­بینیم درکنار هم تعریف می­کند و زبان عرفان که گویای ناب ترین لحظات عارف است در پی خصلت­ متناقض ­نمای تجربه عرفانی، پارادوکسیکال می‌شود. به این ترتیب ﺗﺄمل در ژرفای این تقابل ­ها و تناقض ­ها و روابط دو سویه آنان، ما را به حقیقت عرفان عملی عطار نزدیک­تر می­کند. براساس پژوهش حاضر که ده متناقض ­نمای عرفانی ازجمله تقابل­های «غم و شادی»، «درد و درمان»، « حیرت و یقین» و... بررسی شده است روابط طرفین تقابل در هشت گروه تقسیم می‌شود. اَشکال این پارادوکس­ها به صورت­ های: حضور هم‌زمان دوطرف تقابل در شخصیت انسان کامل، عین هم شدن طرفین، حرکت دایره­وار سویه ­های متناقض ­نما، رابطه طولی(لازم و ملزوم)آنان، تحول معنایی یکی از طرفین و برتری آن بر طرف دیگر، تضاد طرفین، گذر از هر دو طرف برای درک حقیقت عرفان، یکسانی طرفین در نظر عارف، قابل ملاحظه است.