جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تعلیم و تربیت در عرصه نظر و عمل از دیدگاه هایی پیرامون معرفت شناسی به طور کلی و معرفت عقلی به طور خاص بهره می گیرد؛ تا بتواند اهداف عقلانی تعلیم وتربیت را ترسیم نماید . در این مسیر از دوره پیشا سقراطی تا کنون آراء و نظرات متعددی مطرح گردیده است . با مقایسه این نظرات و بسط آن می توان به چشم اندازهای روشن و جدید دست یافت .مقایسه نظرات در دو حوزه « تعلیم و تربیت اسلامی» و « حوزه غربی» مساله پژوهش حاضر است ؛ که در این مسیر و بستر به سئوالاتی در مورد چگونگی نحوه تبیین معرفت شناسی، معرفت عقلی ، انواع معرفت ، و ساختار معرفت و رابطه معرفت عقلی با اهداف عقلانی تعلیم وتربیت از منظر و دیدگاه دو اندیشمند- از حوزه تربیت اسلامی – مطهری و – از حوزه تربیت غربی – کارل پوپر -با استفاده از رویکرد تحلیل « توصیفی – تطبیقی» برمبنای الگوی " فرانکنا" پاسخ داده می شود . نتایجحاصل از پژوهش نشان می دهد در حالی کهپوپر با نگاه ایدئولوژیک به تعلیم و تربیت می نگرد ؛ و مبنای فلسفی وی پراگماتیسم است . بیشتر معرفت ها در نگاه پوپر پسینی است ، به توان سلبی عقل باور دارد .با قبول به اصل ابطال پذیری قائل به نظریه تکاملی معرفت است ؛ غایت علم را قدرت می پندارد. اما در خصوص معرفت شناسی ، نظریه مطهری واکنشی است یعنی در کنش با نظریه های مطرح شده پدیدار گشته است . مبنای فلسفی تعلیم وتربیت نزد او مماس بر رئالیسم و ایدئالیسم است . معرفت شناسی مطهری به کانت نزدیک است وی هدف نهایی تعلیم وتربیت را پرورش قوّه عقلانی می داند که آن هم با نقادی گفت و گو حاصل می شود .

هدف از تحقیق تحلیل مبانی فلسفی آموزش و پرورش در سند تحول از طریق تحلیل محتوای کمی، تحلیل نشانه‌شناختی، تحلیل گفتمانی این سند می باشد. دراین پژوهش تلاش گردیده تا علاوه برتصویرسازی آنچه هست به تشریح وتبیین دلایل چگونه بودن وچرائی وضعیت مساله وابعاد مبانی فلسفی سند تحول مورد بازبینی قرار گیردبنابراین پژوهش حاضرازنوع پژوهش توصیفی –تحلیلی است ابتدا مبانی فلسفی سندتحول آموزش وپرورش ایران توصیف وبررسی شده سپس به تحلیل هرکدام ازآن مبانی پرداختیم .باتوجه به اینکهپژوهش حاضرازنوع پژوهش کیفی است جامعه آماری وفرضیه درآن وجودنداردواصلی ترین روش تجزیه وتحلیل اطلاعات دراین پژوهش تحلیل متن میباشد.یافته های تحقیق دلالت دارد بر این که هر چندسند تحول می تواند پاسخگوی تقاضاهای مبتنی بر شرایط فرهنگی جدید جامعه ی بعد از انقلاب باشد و خود را با آن منطبق سازد، اما بایستی اذعان داشت که نیازمندتلاش جدی تر در جهت نزدیک کردن نظریه و عمل است و پرورش انسان با خصوصیات خدا محور در حوزه ی عملی ناروشن می باشد و در تربیت انسان طبق سند تحول بنیادین امر تربیت به دلیل منطق درونی آن مبنی بر همگرایی، به تفاوت های فرهنگی چه در درون ایران و چه در سطح جهانی نیازمندتوجه بیشتر است. در مبانی نظری انسان شناختی، نگاه به انسان فقط معطوف به نگرش اسلامی شده است، در حالی که امروزه هویت انسان معاصر به سمت جهانی شدن حرکت می کند و نیازمند نظر جامع تری در مورد انسان هستیم. در بحث ارزش ها پارادوکسی مشاهده می گردد و اینکه بر استفاده‌ی حداکثری از مبانی دینی تأکید شده؛ اما تعیین روند و مبانی تربیت را بر مبنای تعالیم الهی و اسلام منحصر نکرده است. در حوزه ی معرفت دینی نقاط ضعف اساسی سند تحول تاکید بر تسلط رویکرد دین دهی به جای رویکرد دین یابی است.