جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از شاخصه‌های اصلی دوره پساتجدد، رشد روزافزون معنویت‌خواهی و به دنبال آن، شکل‌گیری جنبش‌های نوپدید معنویت‌گراست، اما ارائه معنویت‌های نوپدید با مؤلفه‌هایی که برای آن تعریف شده است ـ به‏ویژه تأکید بر انسان‌مداری و عرفی‌گروی ـ صلاحیّت و نیز توانایی مدّعیان این معنویت‌ها را در پاسخ به نیاز معنویت‌خواهی انسان، با تردید‌های جدّی مواجه ساخته است. سؤال اصلی این است که: معنویت‌های دوره پساتجدد با کدامین برهانِ عقلی یا نقلی، مدعیِ پاسخ به نیاز معنوی انسان معاصرند؟ نوشتار حاضر درصدد است با واکاوی مؤلفه‌های معنویت‌های دوره پست‌مدرن و مقایسه آن با مؤلفه‌های معنویت اسلامی، عیار راستی مدعیات این نوع معنویت‌ها را با سنجه معنویت اسلامی بسنجد. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، کتابخانه‌ای است که در آن با استفاده از دو عنصر توصیف و تحلیل به این نتیجه دسته یافته که معنویت اسلامی قادر به ارائه نسخه‌ای جایگزین برای این نوع معنویت‌هاست؛ معنویتی که به دلیل سرچشمه گرفتن از وحی و برخورداری از پشتوانه مستحکم عقل، افزون بر جلب اعتماد پیروان خود، ثمربخش بودنِ اجرای دستورالعمل‌های خود را تضمین می‌کند.

ایمان یکی از مفاهیم بنیادین و پرکاربرد در منابع اسلامی است، به گونه ای که اولین نزاع های علمی در تاریخ اندیشه اسلامی درباره ماهیّت ایمان بوده است. از پیامدهای عملی این نزاع علمی، پیدایش فرقه های مختلف اعتقادی است که حتّی در برخی موارد به تکفیر دیگر گروه ها کشیده شده است. با وجود این، همچنان در میان متفکّران مسلمان دیدگاه های مختلف و گاه متناقضی درباره آن دیده می شود. بنابراین، ضرورت دارد تا این مفهوم مورد واکاوی قرار گیرد، چراکه بدون داشتن درکی درست از این مفهوم، کاربست آن در مقام عمل با دشواری هایی مواجه خواهد شد.